• Mavzu
  • Oʻzgarmas tok elektr zanjirlari qonunlari
    		•

    Milliy tadqiqot universiteti




    Download 102,92 Kb.
    bet1/4
    Sana13.05.2024
    Hajmi102,92 Kb.
    #228627
    TuriReferat
      1   2   3   4
    Bog'liq
    1.Oʻzgarmas tok elektr zanjirlarini hisoblash usullari yangi



    O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIALAR VAZIRLIGI
    TOSHKENT IRRIGATSIYA VA QISHLOQ XO’JALIGI MEXANIZATSIYALASH MUXANDISLARI INSTITUTI
    MILLIY TADQIQOT UNIVERSITETI


    Kafedra_________________________________________
    REFERAT

    Fan:_______________________________________________
    Mavzu: ___________________________________________


    Bajardi: ___________________
    Tekshirdi: _________________
    2024- o’quv yili



    Oʻzgarmas tok elektr zanjirlarini hisoblash usullari
    REJA:

    1. Oʻzgarmas tok elektr zanjirlari.

    2. Oʻzgarmas tok elektr zanjirlari qonunlari.

    Elektr toki o’tadigan y o’ldagi turli elektr tuzilmalar yig’indisi elektr zanjiri deyiladi. Har qanday elektr zanjir uchta asosiy elementdan, tok manbaidan, iste’molchilardan va tutashtiruvchi simlardan tashkil topgan b o’ladi
    Tok manbai elektr zaryadlarni berk zanjirda yurgizib ma’lum ishni bajaradi. Ayrim musbat zaryadni berk zan­jirda yurgizish ishi elektr yurituvchi kuchi (EYUK) deyi­ladi: EYUK ning birligi — Volt (V):
    1 Volt =

    1. Elektr yurituvchi kuch manbalarining bir necha turi bor:

    2. Galvanik elementlar:

    3. Akkumulyatorlar;

    4. Elektr generatorlar;

    Kremniyli yarim o’tkazgichli fotoelementlar (kuyosh batareyalari).
    Elektr energiya iste’molchilari qatoriga elektr energiyani mexanik energiyaga aylantiruvchi elektr dvigatellar, yoritish lampalari, elektr energiyani issiqlik energiyasiga aylantiruvchi isitish asboblari va hokazolar kiradi.



    Elektr zanjirlarda asosiy elementlardan tashqari uzgichlar, knopkalar, rele, kontaktorlar, himoya asboblari, masalan, saqlagichlar va avtomatlar, nihoyat kontrol o’lchov asboblari: ampermetrlar, voltmetrlar, schyotchiklar va hokazolar ishlatiladi.. Bu sxema tok manbai Е, uzgich В, reostat R va yoritish lampasidan tashkil topgan.
    OM QONUNI
    To’la zanjir uchun Om qonuni quyidagicha ifodalanadi: berk zanjirda tok qiymati elektr yurituvchi kuch qiymatiga tug’ri proportsional, ichki va tashqi qarshiliklarning yig’indisiga teskari proportsional bo’ladi:

    yoki

    r0 — tok manbaining ichki qarshiligi, R — zanjirning tashqi qarshiligi, — tok manbaining ichki qarshiligida kuchlanishning tushishi,
    — tok manbai­ning qisqichlar orasidagi kuchlanishi, I — tok kuchi.



    Agar rasmdagi sxema uzilgan bo’lsa, I=0 bo’ladi va:



    Demak, uzilgan zanjirda tok man­baining qisqichlar orasidagi kuch­lanishi, uning EYUK ga teng bo’la­di.
    Agar tashqi qarshilikning uchlarini kalta sim bilan tutashtirsak, uning qarshiligi R=0 bo’ladi. Shuning uchun bo’ladi.
    Bunda:

    Manbaning ichki qarshiligi kichik bo’lgani uchun zan­jirda katta tok paydo bo’ladi. Bu tok qisqa tutashuv toki deyiladi. ,

    Download 102,92 Kb.
      1   2   3   4




    Download 102,92 Kb.