5.2. E lektr xavfsizlik choralari
M PTs-I ga xizm at k o ‘rsatishda, elektr uskunalarda ishla-
ganda, elektr xavfsizlik qoidalariga tayanm oq kerak, ham da:
- ham m a kabellam ing joylashishi, tasodifan buzilishlarga
olib kelm asligiga ishonch hosil qilish kerak;
- platani o ‘m atilg an jo y d an chiqarishdan a w a l, plata
kirishidan yuqori kuchlanishni, O K ini o ‘chirish zam r;
- plataning oldingi panelini chiqarishdan a w a l, doim
ajratgichini uzish lozim ;
- qisqichlarda (qism alarda) ishlashdan oldin, tegishli kon-
troller ta ’m inot m anbayidan uzilishi lozim , chunki kabellar-
da yuqori kuchlanish b o ‘ladi;
- jih o zlam i yerga ulanishi, loyiha hujjatlariga m osligini
kuzatib borm oq lozim ;
- yerga ulanish qarshiligi 5 O m dan oshm asligi kerak;
- ta ’m inotni o ‘chirib ishlaganda, elektron sxem alam ing
buzulishining oldini olish uchun ta ’m inotni o ‘chirish va
ulash tartibini saqlash zam r.
E lektrostatik xavfsizlik choralari
H am m a tashkil etuvchilar (kom ponentlar) v a qurilm a-
lar elektrstatik zaryadsizlantirishga (ESR ) sezgir deb qabul
56
www.ziyouz.com kutubxonasi
qilinadi. E lektrstatik zaryadsizlantirish ishonchlikni pasay-
tiradi va (yom on hollarda) tizim ning tashkil etuvchilam i
ishdan chiqaradi. E lektrstatik zaryadlar b a’zi bir m ateriallar
orasidagi ishqalanishdan sodir b o ‘ladi. M asalan, plastm as-
salar, ju n , ipak va oyna m ateriallarda. E lektrostatik zar-
yadsizlantirishdan him oya, zaryadlar hosil b o ‘lishining ol-
dini olish va ulam i elektron tashkil etuvchilarga o ‘tkazm ay
turib qurilm a tanasiga o ‘tkazib yuborishdan iboratdir.
M PTs-I ga xizm at k o ‘rsatuvchi elektrom exanik, elektrsta-
tik zaryadsizlantirishdan him oyalash, xavfsizlik choralarini
bajarishga m a s’uldir.
H ar b ir ta sh rif buyum vchi elektrostatik zaryadsizlantirish
xavfi haqida xabardor b o ‘lm og‘i darkor. A g ar xodim lar po-
yafzalining tagligi tagcharm dan yoki o ‘tkazuvchanligi shun-
ga teng keladigan ashyodan qilingan b o ‘lsa, elektrostatik
zaryadsizlantirish xavfi paydo b o ‘lishi kam ayadi.
Elektron qurilm alam i o ‘m atiladigan jo y lard a, pollar elek-
trostatik zaryadsizlantirishdan him oya etuvchi qoplam a bi-
lan qoplash m aqsadga m uvofiq b o ‘ladi. B unday pollam ing
qarshiligi 50 kO m dan 10 M O m gacha bo ‘lishi kerak. E lektr
tokini o ‘tkazuvchi pollam i polirovka qilm oq yoki biron bir
boshqa usullar bilan izolyatsiyalash m um kin emas.
C hiqarish, alm ashtirish yoki platalam i jo y id an k o ‘ch-
irilishi bilan b o g ‘liq boMgan ham m a ishlar jaray o n id a elek-
tron tarkibiy qism larga (kom ponentlarga) tegib ketish xavfi
b o ‘lsa, xizm atchi bilagiga yerga ulangan bilakuzuk taqib
olishi shart. B u tarkibiy qism lam i tanada y ig ‘ilib qolgan
zaryadlardan buzilishining oldini oladi. B ilakuzuk qurilm a
tanasi bilan ulangan b o ‘lishi kerak.
H am m a qurilm alar yerga ishonchli ulangan b o ‘lishi shart.
Tashish vaqtida ham m a tarkibiy qism lar antistatik m aterial-
ga o ‘ralgan b o ‘lishi kerak.
57
www.ziyouz.com kutubxonasi
|
