Statik IP manzillarini qurilmalarga belgilash
Aksariyat uy tarmog'i ma'murlari IP-adreslarini qurilmalariga tayinlash uchun
dinamik Xost Configuration Protocol (DHCP) dan foydalanishadi. DHCP
texnologiyasini o'rnatish juda oson. Afsuski, uning qulayligi tarmoqning DHCP
hovuzidan haqiqiy IP-manzillarini osongina olishlari mumkin bo'lgan tarmoq
hujumchilari foydasiga ishlaydi.
Yo'riqnoma yoki kirish nuqtasida DHCP-ni o'chirib qo'ying, buning o'rniga sobit
maxsus IP-manzillar oralig'ini o'rnating, so'ngra har bir ulangan qurilmani o'sha
masofadagi manzil bilan sozlang. Ko'proq "
Uzoq muddatli foydalanishda tarmoqni o'chiring
Simsiz xavfsizlik choralari bilan yakunlangan, tarmoqni o'chirib qo'yish, albatta,
tashqi xakerlar buzilmasin! Tez-tez ishlatib bo'lmaydigan qurilmalar va qurilmalar
tez-tez bo'lsa ham, hech bo'lmaganda, sayohat vaqtida yoki uzoq vaqt davomida
oflayn rejimda foydalanishni o'ylab ko'ring. Kompyuterning diskdagi disklari
kuchlanish davrida aşınma va yıpranma bilan bog'liq ekanligi ma'lum, lekin bu,
keng tarmoqli modemlar va routerlar uchun ikkinchi darajali muamm hisoblanadi.
Simsiz routerga ega bo'lsangiz, lekin faqat kabeli ( chekilgan ) ulanishlar uchun
foydalanayotgan bo'lsangiz, siz hatto Wi-Fi-ni keng tarmoqli routerda butun
tarmoqni o'chirmasdan o'chirib qo'yishingiz mumkin.
IV.MEXNAT MUXOFAZASI VA HAVFSIZLIGI
Mehnat muhofazasi - inson ning mehnat jarayonidagi xavfsizligi, sihat-salomatligi
va ish qobilyatining saqlanishiga qaratilgan tadbirlar. Qonun hujjatlarida mehnat
jarayonida qoʻllaniladigan ijtimoiy-iqtisodiy, tashkiliy, texnik, sanitariya-gigiyena,
davolash-profilaktika chora tadbirlari belgilab qoʻyiladi. Mehnat qiluvchi shaxs
xavfsizligi, salomatligi, mehnat qilish qobiliyatini himoyalash, sogʻlom mehnat
sharoitlari yaratish, kasb kasalliklari yuz berish xavfini oldini olish, ishlab
chiqarishda jarohatlanishlarga yoʻl qoʻymaslik kabilar mehnat muhofazasi oldidagi
vazifalar hisoblanadi.
OʻzRda xavfsiz va qulay mehnat sharoitida ishlash yuzasidan fuqarolarning
huquqlari Konstitutsiyada (37-modda) mustahkamlanib qoʻyilgan. Ushbu
konstitutsiyaviy kafolatni amalda roʻyobga chiqarilishiga qaratilgan aniq chora
tadbirlar Oʻzbekiston Respublikasi ning Mehnat kodeksida, "Mehnatni muhofaza
qilish toʻgʻrisida"gi qonun (1993-yil 6-may)da, boshqa bir qator qonunlar va qonun
osti normativ hujjatlarida belgilangan. Oʻzbekistonda Mehnat muhofazasi uchun
katta moliyaviy mablagʻlar ajratiladi va oʻzlashtiriladi. Sogʻlom va xavfsiz mehnat
sharoitida mehnat qilish huquqi Oʻzbekiston Respublikasi fuqarolarining eng asosiy
mehnat huquqlaridan boʻlib hisoblanadi. Mehnat muhofazasiga oid talablar va
standartlar Mehnat kodeksi, "Mehnatni muhofaza qilish toʻgʻrisida"gi qonun
talablari asosida ishlab chiqariladigan korxona va tashkilotlarning ichki mehnat
tartibi qoidalari, jamoa shartnomalari, tarmoq yoki mintaqaviy jamoa kelishuvlari,
korxonalarning boshqa ichki normativ huquqiy hujjatlarida, muayyan soha, kasb, ish
joylariga oid boʻlgan Mehnat muhofazasi standartlarida belgilab qoʻyiladi.
Mulkchilik shakli va xoʻjalik yuritish usulidan qatʼiy nazar barcha korxona,
muassasa, tashkilotlar oʻz xodimlari uchun sogʻlom va xavfsiz mehnat sharoitini
yaratishi, xavfsizlik texnikasi choralarini koʻrishi, mehnatni muhofaza qilish
xizmatlarini tashkil etishi, boshqa tashkiliy texnik tadbirlarni amalga oshirishi shart.
Mehnat muhofazasi qoidalariga rioya etilishi maxsus davlat organlari va
jamoatchilik tomonidan nazorat qilib boriladi. Qonunlarga, shu jumladan, Mehnat
muhofazasiga oid qonunlarga rioya etilishi ustidan Oʻzbekiston Respublikasi Bosh
prokurori va unga boʻysunuvchi prokurorlar umumiy nazorat olib boradi. Mehnat
muhofazasi haqidagi qonun talablarini buzgan korxonalarga moliyaviy-iqtisodiy
jazo choralari, ularning mansabdor shaxslariga nisbatan esa institutizomiy?,
maʼmuriy-huquqiy, jinoiy javobgarliklar qoʻllanishi, ular aybi bilan yetkazilgan
moddiy zararlar qoplantirilishi mumkin.
.1. Mehnatni muhofaza qilish - bu tegishli qonun va boshqa meʻyoriy hujjatlar
asosida amal qiluvchi, insonning mehnat jarayonidagi xavfsizligi, sihat - salomatligi
va ish qobiliyati saqlanishini taʻminlashga qaratilgan ijtimoiy-iktisodiy, tashkiliy,
texnikaviy, sanitariya-gigiyena va davolash-profilaktika tadbirlari hamda vositalari
tizimidan iborat.
1.2. Har bir xodim, shu jumladan rahbarlar ishga qoʻyilishidan oldin mehnatni
muhofaza qilish va ishni bexatar olib borish boʻyicha yoʻriqlardan oʻtkazilishi va
ushbu haqida maxsus jurnalga qayd etilishi lozim.
2. Xavfsizlikning umumiy talablari
2.1. Kompyuter va orgtexnikalardan foydalanish uchun 18 yoshdan kichik
boʻlmagan, ishga qabul qilinganda “Kirish” hamda ishni boshlashdan oldin “Ish
joyida”gi mehnat muhofazasi boʻyicha yoʻriqnoma olgan shaxslarga ruxsat etiladi.
2.2. Kompyuter va orgtexnikalarda vaqtincha ish olib boradigan shaxslar ham
mehnat muhofazasi boʻyicha yoʻriqnoma oladilar.
2.3. Kompyuter va orgtexnikalar bilan ish olib borishda har bir kishiga talab
qilinadigan xona maydoni 6.0 metr kvadratdan, kub hisobidan esa 20 metr kubdan
kam boʻlmasligi talab etiladi.
2.4. Kompyuter va opgtexnikalarda ishlash uchun ruxsat etilgan shaxslarga ish
joylarida chekishlari (elektron sigaret) va ish vaqti davomida spirtli ichimliklar
isteʻmol qilish maʻn etiladi.
2.5. Kompyuter va orgtexnikalarda ishlashga begona shaxslarga ruxsat etilmaydi.
2.6. Uskuna ishlashida sezilgan barcha nosozliklar haqida darhol uning xavfsiz
ishlatilishi uchun javobgar boʻlgan shaxslarga xabar beriladi.
2.7. Yongʻin sodir boʻlganda kompyuter va orgtexnikalarni elektr qurilmalari
uchun maxsus oʻt oʻchirgichdan foydalanish tavsiya etiladi.
3. Ish vakgida xavfsizlik talablari
3.1. Kompyuterda ishlaganda koʻzning koʻruvchi analizatorni toliqmasligi uchun
koʻzdan kompyutergacha boʻlgan masofa 60-70 sm ni tashkil qilishi lozim.
3.2. Nam qoʻllar bilan kompyuter va orgtexnikalarda ishlash man etiladi.
3.3. Ish jarayonida diqqatni bir joyga jamlash va boshqalarni ham chalgʻitmaslik
lozim.
3.4. Sakkiz soat ish kunida xodimlarning uzluksiz ish vaqti har 45-50 daqiqadan
soʻng 10-15 daqiqalik tanaffuslar bilan davom etishi lozim.
3.5. Kompyuter va orggexnikalar bilan ishlaganda ish va dam olish vaqtlari
davomiyligi bajarilayotgan ishning uzluksizligi va xarakteriga sozlanadi.
3.6. Uzluksiz ravishda maʻlumotlar kiritish, programmalar tuzish, ekrandagi
maʻlumotlarni oʻqish, videomonitor bilan ishlash jarayonida esa kunlik ish
davomiyligi 4 soatdan oshmasligi lozim. Ish kunining qolgan vaqti boshqa ishlar
bilan shugʻullanish uchun sarf etilishi lozim.
3.7. Operator oʻzini yomon his qilganda darhol, ishni toʻxtatishi va bevosita oʻz
boshligʻini bu haqda ogohlantirishi va lozim boʻlgan tibbiyot xodimiga murojaat
qilishi lozim.
4. Avariya holatida xavfsizlik talablari
4.1. Kompyuter va orgtexnikalarda ishlayotganda begona tovush chiqqanda,
avariya holatlari yuzaga kelganda yoki sababsiz oʻchib qolganda quyidagi ishlarni
amalga oshirish talab etiladi:
-ishni darhol toʻxtatish;
- axborot kommunikasiya texnologiyalari va axborot xavfsizligi boshqarmasi
mutaxassisiga xabar berish.
4.2. Insonlar bilan baxtsiz hodisa sodir boʻlganda, ularga birinchi tibbiy yordam
koʻrsatish choralarini koʻrish va bevosita oʻz boshligʻiga xabar berish.
5. Ishni tugatishda xavfsizlik talablar
5.1. Kompyuter va orgtexnikalarni elektr manbaidan ajratiladi (printer, prosessor,
monitor).
5.2. Ish joyi tartibga keltiriladi.
5.3. Ish kuni davomida aniqlangan barcha nosozliklar haqida bevosita oʻz
boshligʻiga xabar berish talab etiladi.
6. Yoʻriqnomani bajarmaganlik uchun javobgarlik
6.1. Xodimlar xavfsiz mehnatni tashkil qilish uchun ushbu yoʻriknomada
koʻrsatilgan talablar va texnika xavfsizligi qoidalarni bajarishlari shart.
6.2. Ushbu yoʻriqnomani bajarmagan shaxslar ichki mexnat tartibi qoidalariga
muvofiq intizomiy javobgarlikka tortiladilar.
XULOSA
Biz muammoni hal qilishda yordam berish uchun Internetga murojaat qilgan xatti-
harakatlarimizga ko'nikib qoldik yoki biz atrofimizda sodir bo'lgan voqealarni bilish
uchun veb-sayt orqali qarashimiz mumkin. Tarmoqqa kirish imkoniyatiga ega
bo'lish biz uchun juda muhimdir. Ilgari faqat simli tarmoq mavjud edi. Biroq, endi
simsiz tarmoq mavjud bo'lib, u bizni internetda sog'lomlashtirishga yordam beradi.
Simsiz tarmoq juda katta farq bilan simli tarmoqqa o'xshashligini bilamiz: asboblar
marshrutizatorga ulanish uchun chekilgan tarmoq kabelidan foydalanmaydi. Buning
o'rniga, ular Wi-Fi (Simsiz Fidelity) deb ataladigan radio simsiz ulanishni
ishlatadilar, bu esa Elektr va Elektronika muhandislari Instituti (IEEE) tomonidan
qo'llab-quvvatlanadigan 802.11 tarmoq standartlari uchun qulay nomdir. Biz kirish
nuqtasi (AP) simsiz tarmoqlarda keng qo'llaniladigan markaziy qurilma ekanligini
bilamiz. Ba'zida biz Wi-Fi, chastota diapazoni yoki Wi-Fi standarti kabi narsalarni
eshitishimiz mumkin. Ular nima deganini bilasizmi? Ushbu maqola siz simsiz
tarmoq haqida bilishingiz kerak bo'lgan narsalarni taqdim etadi.
| 