M a i u m o t l a r n i
kiritish
operatori.
K o ‘pincha
dasturning bajarilishi ja ra y o n id a b o s h l a n g i c h m a ’lum ot
sifatida berilgan o ‘zg a ru v c h ila m in g qiym atlarini klaviatura
yordam ida xotiraga kiritish m aqsadga m uvofiq b o i a d i .
M a iu m o tla rn i
xotiraga m uloqot usulida kiritish uchun
quyidagi operatorlardan foydalaniladi:
R ead
f < o lzgaruvchilar r o ‘y x a ti> j;
Readln
f < o ‘z garuvchilar r o ‘yxati>>;
Reading
B unda o ‘z g a ru v c h ila m in g qiymatlari foydalanuvchi
tom onidan r o ‘yxatda berilgan o ‘zgaruvchilarga m os holda
kiritiladi, y a ’ni
R ead
operatori o ‘zgaruvchilarga qiymatni
ketm a-ket tartibda kiritilishini t a ’m inlaydi.
Readln
operatori
esa oxirgi o ‘z garuvchining qiym atidan keyin yangi o ‘zgaruv-
chining qiym atini yangi satrdan boshlashni t a ’minlaydi.
A g a r о ‘zgaruvchi lar r o ‘yxatida o ‘z garuvchilar soni bir
nechta b o ‘lsa, ular vergul bilan ajratib yoziladi. Masalan:
R ead
(61, 62, 63);
Readln
(61, 62, 63);
Readln;
Bu erda 6 1 , 6 2 , 6 3 - kiritiluvchi
o ‘z g a ruvchilam ing
nomlari.
M a ’luniotlarni chiqarish operatori.
Hisoblangan
natijaviy m a ’lum otlam i kom puter ekraniga chiqarish dastur-
lashdagi eng m uhim jarayonlardan biridir. Ma iumotlarni
chiqarish uchun quyidagi operatorlardan foydalaniladi:
13
Write
( < o ‘z garuvchilar ro‘yxati>);
Writeln
( < o ‘z garuvchilar r o ‘yxati>);
Write! n\
B unda
o ‘zg a ru v c h ila m in g
qiymatlari
r o ‘yxatda
berilgan o ‘zgaruvchilarga m os holda chiqariladi, y a ’ni
Write
operatori o ‘z garuvchilam i qiymatini ketm a-ket tartibda chiqn-
rilishini t a ’minlaydi.
Writeln
operatori esa hisoblash natija-larini oxirgi
o ‘zgaruvchining qiym atidan keyin yangi o ‘zga-ruvchining
qiymatini yangi satrdan chiqarishni t a ’minlaydi.
A gar o ‘z garuvchilar r o ‘yxatida o ‘zgaruvchilar soni bir
nechta b o ‘lsa, ular vergul bilan ajratib yoziladi.M asalan:
Write
( 6 1 , 6 2 , 63);
Writeln
(61, 62, 63);
Writeln',
Bu erda 61, 62, 63 -c h iq a rilu v c h i
o ‘z g a ruvchilam ing
nomlari.
U m u m a n olganda, yuqorida kcltirilgan operatorlardan
foydalanib chiziqli k o ’rinishdagi dasturlar tuzish m um kin.
Chiziqli turdagi dasturlar o ‘z ichiga hech q a n d a y shartlam i
olm aydi. B unday dasturlardagi operatorlar qanday tartibda
yozilgan b o ‘lsa, shu tartibda ketm a-ket bajariladi.
Endi topshiriqlam i bajarishga d o ir na m u n a lar k o ‘rsa-
tishdan oldin, asosan hisoblash jara y o n la rid a q o ‘llaniladigan
b a ’zi standart protsedura va funksiyalar r o ‘yxatini 1-jadval
orqali ilova qilamiz.
14
|
