IV. HAYOT FAOLIYATI XAVFSIZLIGI
|
|
4.1.
|
Ishlab chiqarish mikroiqlimining gigienik normalari………………….
|
74
|
4.2.
|
Aholi va hududlarni texnogen tusdagi favqulodda vaziyatlarda muhofaza qilish…………………………………………………………
|
78
|
XULOSA……………………………………………………………………….
|
84
|
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI……………………….
|
86
|
ILOVA…………………………………………………………………………
|
89
|
KIRISH
Bitiruv malakaviy ishi mavzusining dolzarbligi. Mamlakatimiz mustaqillikning dastlabki yillaridan boshlab ulkan iqisodiy islohotlar amalga oshirilda. Mazkur islohotlar hozirgi kunda o‘z samarasini berib kelmoqda. Prezidentimiz tomonidan ishlab chiqilgan islohotlarning “O‘zbek modeli” ijtimoiy yo‘naltirilgan bozor iqtisodiyotini shakllantirishni ko‘zda tutadi. Xususan korxonalar davlat tasarrufidan chiqarilib xususiylashtirilmoqda hamda xususiy mulkchilikka keng yo‘l ochilmoqda va iqtisodiy sohada mustahkam qonunchilik bazasi yaratilmoqda. Ularning barchasi iqtisodiyotimizni yanada liberallashtirish va modelnizatsiya qilishda mustahkam huquqiy asos bo‘lib xizmat qilmoqda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimov: “Butunlay yangicha, erkin bozor iqtisodiyotiga o‘tish, tarkibiy o‘zgarishlar, modernizatsiya, xususiylashtirish va liberallashtirish maqsadlari sari, xususiy mulkning mavqeini oshirishga qaratilgan qat’iy islohotlarni olib borish1” kerakligi aytgan. Bundan tashqari O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimov ta’kidlaganidek, “Bugungi kunning eng dolzarb muammosi – bu ...jahon moliyaviy inqirozi, uning ta’siri va salbiy oqibatlari, yuzaga kelayotgan vaziyatdan chiqish yo‘llarini izlashdan iborat2... Jahon moliyaviy inqirozining har bir mamlakatga ta’siri, undan ko‘riladigan zararning darajasi va ko‘lami birinchi navbatda shu davlatning moliyaviy-iqtisodiy va bank tizimlarining nechog‘lik barqaror va ishonchli ekaniga, ularning himoya mexanizmlari qanchalik kuchli ekaniga bog‘liqligini isbotlashga hojat yo‘q...”3. O‘z navbatida xususiy mulkning himoyasini mustahkamlashimiz, xususiy mulkdor qonuniy yo‘l bilan qo‘lga kiritgan o‘z mulkining daxlsizligiga also shubha qilmasligini ta’minlaydigan ishonchli kafolatlar tizmini yaratishimiz zarur. Ushbu tizimni yaratilishida sug‘urta munosabatlarining ham alohida o‘rni mavjud.
Mamlakatimizda iqtisodiyot tarmoqlarining barqaror rivojlanishida va ularni moliyaviy faoliyatida ko‘rilishi ehtimol bo‘lgan risklardan himoyalashda sug‘urta tizimi katta ahamiyatga ega bo‘lgan soha sanaladi.
Keyingi paytlarda sug‘urta munosabatlarini rivojlantirishda bir qator islohotlar amalga oshirildi. Jumladan ushbu sohaning qonunchilik bazasi yaratildi va u yildan yilga takomillashib bormoqda. Asosiy qonun hujjat bo‘lib “Sug‘urta faoliyati to‘g‘risida”gi Qonuni hisoblanadi. Bundan tashqari mamlakatimizda sug‘urta korxonalarini tuzish, tashkil qilish yo‘llari, vazifalari belgilab berilmoqda. Sug‘urta korxonalar tomonidan turli ko‘rinishdagi sug‘urta xizmatlari taklif qilinmoqda.
Bugungi kunda axborot kommunikatsiya sohasini yildan – yilga rivojlanib bormoqda. Aloqa va axborotlashtirish sohasini tubdan takomillashtirish va boshqaruv darajasini oshirish maqsadida 2012 yil 16 oktabrda O‘zbekiston Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasi aloqa, axborotlashtirish va telekommunikatsiyalari davlat qo‘mitasini tashkil etish to‘g‘risida”gi PF – 4475 sonli farmoni qabul qilindi. Ushbu farmondan ko‘zlangan maqsad aloqa va axborotlashtirish sohasini tubdan takomillashtirish, sohada va iqtisodiyot tarmoqlarida axborot va telekommunikatsiya texnologiyalarini jahon standartlari darajasida rivojlantirish va joriy etishdir. O‘zbekiston Respublikasi Preziedenti Islom Karimov 2012-yilda mamlakatimizni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish yakunlari hamda 2013-yilga mo‘ljallangan iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor yo‘nalishlariga bag‘ishlangan Vazirlar Mahkamasining majlisidagi ma’ruzasida quyidagilar aytib o‘tildi:
“Axborot-kommunikatsiya va telekommunikatsiya texnologiyalari sohasidagi chora-tadbirlar va loyihalarni jadal amalga oshirish tobora muhim ahamiyat kasb etmoqda. Biz o‘zimizga shuni aniq tasavvur etishimiz kerakki, iqtisodiyotning barcha sohalariga, kundalik hayotimizga zamonaviy axborot-kommunikatsiya tizimlarini keng joriy etish bo‘yicha tub va ijobiy ma’nodagi portlash effektini beradigan o‘zgarishlarni amalga oshirmasdan turib, istiqboldagi maqsadlarimizga erishish qiyin bo‘ladi. Biz qisqa vaqt mobaynida nafaqat axborot xizmatlari ko‘rsatishning ko‘plab turlari bo‘yicha mavjud kamchiliklarni bartaraf etishimiz, balki axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish borasida yuksak darajaga erishgan ilg‘or mamlakatlar safiga qo‘shilishimiz zarur.
Yangi tashkil etilgan Aloqa, axborotlashtirish va telekommunikatsiya texnologiyalari davlat qo‘mitasi, bu sohada asosiy muvofiqlashtiruvchi organ sifatida, o‘tgan yilda qabul qilingan Axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini joriy qilish va yanada rivojlantirish dasturi bajarilishini qat’iy nazoratga olishi, uning ijrosi natijalari to‘g‘risida Hukumatga muntazam ravishda axborot berib borishi zarur.
Bu borada “Elektron hukumat” tizimini, shu jumladan, boshqaruv jarayonlari, shuningdek, biznes sohasiga va fuqarolarga davlat xizmatlari ko‘rsatish tizimini shakllantirish konsepsiyasi va kompleks dasturini ishlab chiqishni jadallashtirishga, Axborot tizimlarining idoralararo va idoraviy komplekslarni integratsiya qiladigan milliy tizimini yaratishga alohida e’tibor qaratish lozim”. 4
Yuqoridagi farmonga muvofiq soha oldiga quyidagi vazifalar belgilab berildi:
-
axborotlashtirish sohasida yagona davlat siyosati yuritilishini ta’minlash;
-
zamonaviy AKTni joriy etish bo‘yicha milliy dasturlar ishlab chiqilishini va amalga oshirilishini ta’minlash;
-
axborotni muhofaza qilish va undan foydalanishni ta’minlash;
-
umum qabul qilingan xalqaro norma va standartlarga muvofiq sohada qonunchilikni va normativ-huquqiy bazani yanada takomillashtirish;
-
axborot resurslari, axborot tizimlari va tarmoqlari, dasturiy mahsulotlar va xizmatlar bozorini jadal rivojlanishini ta’minlash;
-
telekommunikastiya tarmoqlarini yanada rivojlantirish va modernizastiya qilish (infratuzilmalar, mobil, yo‘ldoshli aloqa, RT, RE, KPU);
-
davlat boshqaruv organlarida va iqtisodiyot sohalarida AKTdan foydalanishni ta’minlash;
-
Davlat axborot resurslari va ma’lumotlar bazasini yagona saqlash va foydalanish tizimini yaratish;
-
“elektron hukumat” asosida elektron hujjat aylanishini ta’minlash;
-
AKT sohasida investitsiya siyosatini shakllantirishda ishtirok etish;
-
Internet tarmog‘ining Milliy segmentini shakllantirish, mahalliy veb-resurslarni yaratish;
-
mahalliy dasturiy mahsulotlarni rivojlantirish bo‘yicha ishlarni muvofiqlashtirish va ko‘mak berish;
-
telekommunikatsiya tarmoqlarida, axborot tizimlari va teleradioefirda axborot xavfsizligini ta’minlash;
-
kadrlar tayyorlash va malakasini oshirish;
-
turli yo‘nalishlarda xalqaro hamkorlik.
Bozor iqtisodiyoti sharoitida aloqa va telekommunikatsiya xizmatlariga bo‘lgan talab ortib bormoqda. Ushbu talablarni qondirishda aloqa korxonalarining xususan, aloqa operatorlari va internet provayderlari xizmatlarining roli kattadir. Aholiga xizmat ko‘rsatish uchun ular xorijdan uskunalar, aloqa qurilmalar, ehtiyot qismlar olib keladilar va ularni ekspluatatsiya qilishga tayyorlaydilar. Ularning faoliyati tavakkalchiliklarga asoslanganligi uchun ma’lum sug‘urta turlariga taklif qilmoqdalar. Sug‘urta kompaniyalari ushbu ehtiyojlarni inobatga olgan holda turli xil sug‘urta turlarini joriy qilib kelmoqdalar Natijada aloqa operatorlari va internet provayderlari sug‘urta munosabatlarida bevosita qatnashib kelmoqda.
Aloqa sohasida sug‘urta munosabatlarini rivojlantirish uchun keng imkoniyatlar yaratildi. Ammo aloqa sohasida sug‘urta imkoniyatlarining yetarlicha o‘rganilmaganligi va imkoniyati bor sug‘urta turlarining joriy etilmaganligi hamda bir qator muammolarning mavjudligi ushbu mavzudagi bitiruv malakaviy ishnining tanlanishiga sabab bo‘ldi. Aloqa sohasida OAJ “ALSKOM” SK turli ko‘rinishdagi sug‘urta xizmat turlarini taklif qilmoqda.
|
