1.3. Marketing nazariyasi konsepsiyasi va uning evolyusiyasi Marketing konsepsiyasi (marketing faoliyati konsepsiyasi) – bu shunday yo‗l
yoki yondashuvki, uning asosida korxona o‗zining marketing faoliyatini yurgizadi.
Marketing konsepsiyasi rejalashtirilayotgan va amalga oshirilayotgan firma
faoliyatining strategik tahlili asosida ishlab chiqiladi. Marketing konsepsiyasini
ishlab chiqish odatda quyidagi bosqichlarni qamrab oladi:
ichki va tashqi muhit strategik tahlilini amalga oshirish;
marketing faoliyati va korxonaning maqsadlarini aniqlash;
marketing strategiyasini aniqlash;
rejalashtirilayotgan natijalarga erishish maqsadida marketing
faoliyati elementlarini tanlash.
Marketing konsepsiyasi ishlab chiqarish va taklif etilayotgan tovarlarga
bo‗lgan talabni rivojlanish darajasiga bog‗liqligi jihatidan evolyusion taraqqiyot
bosqichini kechdi.
Marketing konsepsiyasi haqida quyida rasm va jadvallarda ma‘lumotlar
berilgan.
Quyidagi 1.2-rasmda marketing konsepsiyasining ta‘rifi keltirilgan.
17
1.2-rasm. Marketing konsepsiyasining ta‟rifi 4 Quyidagi 1.3-rasmda marketing konsepsiyasining turlari keltirilgan.
1.3-rasm. Marketing konsepsiyalari Marketing va tadbirkorlik sohasida dunyo ilmi va amaliyoti marketing
evolyusiyasida quyidagi konsepsiyalarni asosladi va tavsiya etdi:
ishlab chiqarishni takomillashtirish konsepsiyasi;
tovar yoki xizmatni takomillashtirish konsepsiyasi;
4
Юсупов М.А., Абдурахмонова М.М. Маркетинг. – Т.: Иқтисодиѐт, 2012.-190 б. Marketing kontsepsiyalari ishlab chiqarishni
takomillashtirish
konsepsiyasi
tovar yoki
xizmatni
takomillashtirish
konsepsiyasi
sotishni (tijoratni)
faollashtirish
konsepsiyasi
sof marketing
konsepsiyasi
ijtimoiy
yo‗naltirilgan
marketing
konsepsiyasi
o‗zaro aloqaviy
marketing
konsepsiyasi
Bu
boshqaruv
falsafasidir.
U
esa,
tovar
ishlab
chiqaruvchilarga
is‘temolchilarning ehtiyojlarini qondirish natijasida foyda olishlari uchun yordam beradi.
Buning uchun har kuni va uzoq muddat davomida quyidagilarga diqqat e‘tiborni
jalb etish lozim:
Tadbirkorlik faoliyatini faollashtirishga;
bozorga;
is‘temolchilarning maqsadli guruhlariga;
bosh strategik maqsadlarga.
Marketing konsepsiyasi
18
sotishni (tijoratni) faollashtirish konsepsiyasi;
sof marketing konsepsiyasi;
ijtimoiy yo‗naltirilgan marketing konsepsiyasi;
o‗zaro aloqaviy marketing konsepsiyasi.
