1. Shamol energetik qurilmalarning konstruksiyalari.
Konstruksiya bo‘yicha shamol g‘ildirak (SHG‘) ikkita alomat bo‘yicha tasniflanadi (10.1-rasm):
ko‘taruvchi kuchdan foydalanuvchi (Y);
qarshilik kuchdan foydalanuvchi (X).
Masalan, qarshilik X kuchdan foydalanuvchi SHEQlarga yelkan (parus) kiradi. Ko‘taruvchi Y kuchdan foydalanuvchi SHEQlar dunyo shamol energetikada ko‘proq uchraydi, chunki kurakchalar uchining chiziqli tezligi (ko‘taruvchi Y kuchning ta’sir etish yo‘nalishga mos) shamol V oqim tezligidan ancha katta qiymatga erishish mumkin.
1-Rasm Qanotga ta’sir etuvchi aerodinamik kuchlarnig tо‘rtburchaklik
1-a Rasm Shamol g‘ildirakka ta’sir etuvchi kuchlar
Havo oqimi W nisbiy tezligi bilan α burchak ostida bostirib keladi va kurakchaga R kuch bilan ta’sir etadi. G‘ildirakni aylanishga keltiradigan maksimal kuch muayyan α urilish burchak ostida hosil bо‘ladi. Aylanma tezlik kurakchaning uzunligi bо‘yicha bir xil emas, uning elementlari g‘ildirak aylanish о‘qdan uzoqlashgan sari tezlik ortib boradi, nisbiy tezlik
ham ortib boradi. Demak, qanotning barcha elementlar maksimal kо‘tarish kuchiga ega bо‘lmaydi. Agarda kurakchadagi har bir elemetning φ burchakni uning aylanish о‘qdan uzoqlashgan sari о‘zgarib va eng samarali α urilish burchak taxminan о‘zgarmas saqlanadigan bо‘lsa, u holda kurakchaning barcha elementlar taxminan о‘zining maksimal kо‘taruvchi kuch bilan ishlaydigan shart bо‘lib qoladi.
Qadalish φ burchak о‘zgaruvchan bо‘lsa kurakchaning sirti vinsimon shakliga ega bо‘ladi. Sifatli bajarilgan modellarda shamol energiyasidan foydalanish koeffitsenti ξ=46%-gacha boradi.
Mavjud bо‘lgan SHEQlar SHG‘ning tuzilish sxemasi va shamol oqimda uning vaziyati bо‘yicha uchta tasnifga bо‘linadi.
| 