Darsni tashkil qilish ko'rgazmalilik hamda didaktik materiallardan foydalanish mavzusida mustaqil ishi

Bog'liq
DARSNI TASHKIL QILISH KO\'RGAZMALILIK

DARSNI TASHKIL QILISH KO'RGAZMALILIK HAMDA DIDAKTIK MATERIALLARDAN FOYDALANISH MAVZUSIDA MUSTAQIL ISHI

NUKUS INNOVATSION INSTITUTI SAMARQAND FILIALI BOSHLANG’ICH TA’LIM YO’NALISHI S 2-KURS TALABASI QURBONOVA MAFTUNANING MATEMATIKA VA UNI O’QITISH METODIKASI FANIDAN

Matematikani o‘qitishda texnik vosita va ko‘rgazmali qurollardan foydalanish malakalarini shakllantirish. Bunda o‘quvchilarning matematika darslarida texnika vositalaridan, matematik ko‘rgazmali qurollar, jadvallar va hisoblash vositalaridan foydalana olish malakalari tarkib toptiriladi.

Asta-sekin umumta'lim maktablarining mazmuni tubdan o‘zgartirildi, ya’ni ta'limni maktabning maqsad va vazifalariga mos keladigan yangi, ancha takomillashgan izohli-illyustrativ metodi vujudga keltirildi. Izohli-illyustrativ ta'limda o‘rganilayotgan ob’ekt mohiyati izohlanadi, hayotiy faktlar bilan bog‘lanadi hamda o‘qituvchining ana shu o‘rganilayotgan ob’ektga nisbatan ko‘rsatadigan misol va xilma-xil ko‘rgazmali qurollari orqali tasdiqlovchi xulosasi bilan yakunlanadi.

Matematika darslarida «O‘yinli masalalar» dasturlarini tayyorlab, foydalanish mumkin. Boshlang‘ich sinfda o‘rganiladigan ko‘plab mavzular bo‘yicha turli materiallar berilgan. Turli murakkablik darajasidagi turli xildagi topshiriqlar har bir o‘quvchining idrok etish va ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirishga yordam beradi.

Dars jarayonida tayyor multimediali mahsulotlari va kompyuter ta’limi dasturlaridan, o‘quv va sinfdan tashqari ishlarda Internet tarmog‘i vositalaridan foydalanib, multimediali ta’lim dasturlari va taqdimotlar, loyihalar yaratildi. Axborot texnologiyalarini barcha o‘quv fanlarda qo‘llash mumkin. Darslarda o‘quv va o‘yin dasturlaridan foydalanish katta samara beradi.

Matematika o’qish jarayonida yangi ta’lim texnalogiyalaridan foydalanish shaxs komolotini taminlashga xizmat qiluvchi mustaqil fikr yuritish, o’z ustida ishlash, faoliyatiga nisbatan ijodiy yondashish kabi xislatlarni ham shaklla nishga zamin yaratadi. Shu yerda bu boradagi ichki imkoniyatlarni ochib berish haqida yuritamiz.

1-4 sinflarda joriy etiladigan yangi texnologiya avvalo, fanlar orasidagi bog’liklikni ta’minlash, ortiqcha qiyinchilikni bartaraf etish, o’quvchi faoliyatini to’g’ri izga solish, vaqtdan unumli foydalanish, tashabbuskorlik va ijodkorlik muhitini yaratish kabi qator maqsadlarni amalgam oshirish imkonini beradi.
Shunday ekan, o’qituvchi darsda turli pedagogik usullardan foydalansa, o’qituvchi va o’quvchi o’rtasida to’siq yo’qoladi, bolalarning xarakteri kengroq ochiladi; kuzatuvchanlik, xotira diqqati kuchayadi; chunki darsda majburiy bilim berish bo’lmay, ilmni ixtiyoriy natijaga olib keladi. Buning uchun quyidagi metodik usullarni tavsiya etaman.

kelib chiqib, o’yin – musobaqalarni va olimpiada o’yinlarini ajratish mumkin. Musobaqa – o’yinida topshiriqlarni bajarishning tezligi va to’g’riligi etiborga olinsa olimpiada o’yinlarida topshiriqning mazmuni, bajarilish sifati birinchi o’yinga qo’yiladi.
Har bir didaktik o’yin o’z navbatida quyidagi komponentlardan tuziladi: o’yin maqsadi, qoidalari, jihozi, mazmuni, natijasi.
O’yin maqsadi unung qaysi ta’limiy, tarbiyaviy va rivojlantiruvchi vazifani bajarishi bilan aniqlanadi. Maqsad o’quvchilarning bilimiga nisbatan aniqlanadi va biror bilimlarni esga tushirish, foydalanish, bilib olish va boshqalar bilan aniqlanadi.

O’yin qoidalari o’yinni olib borish va unga qatnashish tarkibini aniqlab beradi. Qoidalar o’yin maqsadiga mos holda o’quvchilar faoliyatini tarkibga solish uchun kerak bo’ladi.
O’yin mazmuni o’quvchilarning bajarishi kerak bo’lgan harakatlari bilan aniqlanadi, matematika darslarida bu harakatlar ko’proq misol va masala yechishdan iborat bo’ladi. O’yin jihozi o’yinni o’tkazish uchun kerak bo’gan predmet – modellar, real va shartli predametlar, kartochka va ko’rgazmalardan iborat.
O’yin natijasi qo’yilgan vazifaning bajarishi bilan aniqlanadi. Natija o’quvchilarni qoniqtirish kerak.

Xulosa qilib aytganda, darsni noan’anaviy tarzda tashkil eyish, interfaol metodlarni o’rinli qo’llash uchun avvalo o’qituvchi bu metodlar bilan tanish bo’lishi kerak. Shundagina u o’z darsida shunday metodlarga o’rin bera oladi. Agar o’qituvchi “Aqliy hujum”, Savollar texnologiyasi”, “Klaster”, “Juftliklarni tanlash”, “Insert” kabi metodlarni darsning turli bosqichlarida darsning maqsadiga ko’ra o’rinli qo’llay olsa, bu metodlar har bir o’quvchining darsda ishtirok etishiga yordam bersa, dars sifati va samaradorligi oshadi.