|
FAKULTET DEKANI: dots. Temirova M. I
|
| bet | 2/32 | | Sana | 24.03.2017 | | Hajmi | 304,12 Kb. | | #1963 |
FAKULTET DEKANI: dots. Temirova M. I.
БУХАРА –2013
MUNDARIJA
Kirish…………………………………………………………………………
|
I. Тexnologik qism…………………………………………………………….
I-1. Gazlamaning to`ldirish ko`rsatkichlari….………………………………..
I-2. Gazlamaning tavsifi………………………………………………………
I-3. Ipning tavsifi………………………………………………………………
I-4. Xom ashyoni tanlash va izoh berish…………………………………….
I-5. Yigirish tizimini tanlash va asoslash…………………………………….
I-6. Mashinalarni texnologik zanjirini tanlash……………………………….
I-7. Yigirish rejasini ishlab chiqish……………………………………………
I-8. Yarim mahsulotlar va ip yo`g`onliklari cho`zishni zanjir bo`yicha hisoblash………………………………………………………………………. Mahsulot - iqtisodiy faoliyatning ashyolar va xizmatlarda mujassam etilgan natijasi. Uning moddiy-buyum shakli moddiy M. koʻrinishiga ega. Maʼnaviyat sohasida gʻoya, ixtiro va kashfiyotlar, yangi texnologiyalar, i.t. I-9. Ipning pishitilishini hisoblash……………………………………………
I-10. O`timlar bo`yicha ishchi qismlari tezlik va tezlanishini hisoblash…….
I-11. O`ramlar hajmini hisoblash……………………………………………..
I-12. O`timlar bo`yicha mashinalarning nazariy ish unumdorligini hisoblash
I-13. Rejalashtirilgan va rejalashtirilmagan to`xtovlarni
hisoblash…………………..………………………………………………….
I-14. O`timlar bo`yicha aralashmadagi chiqindi miqdori va ip chiqish miqdorini aniqlash……………..
I-15. O`timlar bo`yicha to`ldirish koeffitsientini hisoblash…………………..
I-16. O`timlar bo`yicha soatlik topshiriqni hisoblash………………………..
I-17. O`timlar bo`yicha mashinalar sonini aniqlash………………………….
I-18. Yigirish rejasini qayta hisoblash……………………………………….
I-19. Chiqindilarni ishlash uchun mashinalarni va maydonni hisoblash……
I-20.Paxta tolasini saqlaydigan omborning hajmini hisoblash…………….
II. Hayot faoliyati xavfsizligi qismi……………………………………………
II-1. To`qimachilik korxonalarida shovqinni kelib chiqish sabablari va ularni bartaraf etish yo`llari…………………………………………………………..
III. O`quv-metodik kompleks qismi…………………………………………..
III-1. Gazlamaning o`ng va teskri tomonini aniqlash ………………………….
Xulosa ………………………………………………………………………..
Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati…………………………………………. Adabiyot (arab. - adab so‘zining ko‘pligi) - 1. Fan va amaliyotning biror sohasidagi yutuqlarni umumlashtiruvchi asarlar majmui (texnikaviy A., qishloq xo‘jaligi A.i, siyosiy A. va boshqalar). 2. San’atning bir turi (badiiy A. deb ham ataladi)
|
Kirish.
Jahon bozorida talabning pasayib borishi oqibatida O’zbekiston eksport qiladigan qimmatbaho va rangli metallar, paxta,uran, neft mahsulotlari, mineral o’g’itlar va boshqa mahsulotlarning narxi tushib bormoqda.bu esa, o’z navbatida, xo’jalik yurituvchi subyektlar va envestorlarning eksportdan oladigan tushumlari kamayishiga olib keladi. Uning foyda ko’rishiga va ishlab chiqarish rentabelligiga oxir oqibatda esa makroiqtisodiy ko’rsatkichlarimizning o’sish sur’atlari va iqtisodiyotimizning boshqa tomonlariga salbiy ta’sir etadi. Paxta, chigitli paxta - gʻoʻzaning tola va chigitdan iborat asosiy mahsuloti. Paxta tozalash korxonasida P.ga dastlabki ishlov berish jarayonida chigitdan, avval, toʻqimachilik sanoatining ehtiyoji uchun asosiy mah-sulot - tola (uz. 20 mm dan uzun) Ishlab chiqarish, moddiy ishlab chiqarish - jamiyatning yashashi va taraqqiy etishi uchun zarur boʻlgan moddiy boyliklar (turli iqti-sodiy mahsulotlar)ni yaratish jarayo-ni; ishlab chiqarish omillarini isteʼ-mol va investitsiyalar uchun moʻljallangan tovarlar va xizmatlarga aylantirish. I.ch.
Shubha yo’q jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozining ta’sirini kamaytirish va uning oqibatlarini bartaraf etish uchun bizda barcha shart-sharoitlar mavjud. Avvalambor keyingi davr mobaynida mamlakatimizning iqtisodiy va moliyaviy salohiyatining puxta poydevorini moliya-bank tiziminig ishonchli boshqaruv mexanizmlarini o’z vaqtida shakllantirib va mustahkamlab olganimiz bunga kafolat va asos bo’lib xizmat qilishi muqarrardir.
Aholini ish bilan ta’minlash muammolarini hal qilishda ham jiddiy sifat o’zgarishlari ko’zga tashlanmoqda. Biz uchun o’ta dolzarb bo’lgan bu masalani yehishda kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni jadal rivojlantirish bilan birga xixmat ko’rsatish sohasi va kasanachilikning turli shakllarini keng joriy etish, qishloq joylarida chorvachilikni rivojlantirishga alohida ahamiyat berilmoqda.
Hozirgi davrda jahon miqyosida kechayotgan globallashuv jarayonlari XX asrning oxiri va XXI asr boshlarida butun insoniyat, yer yuzidagi barcha xalqlar va millatlar taraqqiyoti uchun, ayniqsa, hayotga kirib kelayotgan yosh avlod uchun misli ko‘rilmagan imkoniyatlar yaratib berganini hech kim inkor etolmaydi. [2]
Avvalambor, fan va texnikaning ilg‘or yutuqlari, zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalari, xususan, Internet tizimi turli davlatlar va mintaqalar o‘rtasidagi chegaralarni ochib berib, o‘zaro hamkorlik va integratsiya rivojiga so‘zsiz katta hissa qo‘shayotganiga bugun barchamiz guvoh bo‘lmoqdamiz. Xalq - bu odamlar jamoasi boʻlib, ularning tili, madaniyati, sanʼati, dini boshqa jihatlarini birgalikda aks ettiradi. Xalq tushunchasi keng boʻlib jihatlari bilan birlashtiriladigan odamlar yigʻindisiga aytiladi. Mintaqa - Yer yuzasining tabiiy geografik kenglik zonalligining eng yuqori bosqichi. Yer pusti yoki geografik qobiqning biror jihatdan oʻxshash boʻlgan, kenglik boʻylab choʻzilgan nisbatan kambar qismi. M. Lekin odamzot tafakkurining yuksak va yorqin namoyoni bo‘lgan bunday yutuqlar ayni paytda katta kuch-quvvat va moliyaviy imkoniyatlarga ega bo‘lgan ayrim siyosiy kuchlarning g‘arazli niyatlarini amalga oshirishda mafkuraviy qurol sifatida ishlatilayotganini ham e’tibordan chetda qoldirib bo‘lmaydi.Siyosat (arab. سياسة (siyasa) - ot tarbiyalash, ot boqish) - davlatni boshqarish sanʼati. Siyosat biror guruh, jamiyatni boshqarish jarayonidir. Ushbu jarayonda tegishli guruh vakillari ham qatnashishadi. Odamlarning, birinchi navbatda yoshlarning ongu tafakkurini, ma’naviy olamini izdan chiqarishga qaratilgan bunday urinishlarning asl mohiyatini, ularning uzoq va davomli, salbiy oqibatlarini anglash va bunday xavf-xatarlarning oldini olish bugungi kunda o‘ta muhim ahamiyat kasb etib bormoqda.
Yosh avlodimizning qalbi va ongini asrash, ularni milliy va umumbashariy qadriyatlar ruhida tarbiyalash, farzandlarimizning dunyoda ro‘y berayotgan siyosiy jarayonlarning ma’no-mazmuni va asl sabablarini chuqur anglashi, o‘z atrofida sodir bo‘layotgan voqealar haqida haqqoniy ma’lumotlarga, eng muhimi, o‘z mustaqil fikriga ega, sodda qilib aytganda, oqni qoradan ajratishga qodir bo‘lishiga erishish ta’lim-tarbiya va ma’naviy-ma’rifiy ishlarimizning asosiy sharti va mezoni bo‘lishi darkor. Mustaqillik - davlatning ichki va tashqi ishlarda boshqa davlatlarga qaram boʻlmay faoliyat koʻrsatishi. M. tamoyillariga rioya etish davlatlararo oʻzaro munosabatlarda yetakchi, hukmron qoidadir. Har bir davlatning mustaqilligini tan olish oʻzaro tinchtotuv yashashning prinsiplaridan biridir.
Respublikamizda olib borilayotgan ijtimoiy – iqtisodiy siyosatda mamlakat hayotining barcha jabhalarini rivojlantirishga, ayniqsa kelajakni tarbiyalashga katta e’tibor berilmoqda. Hozirgi kunda ta’lim olayotgan yoshlar
[2]
I-1.Gazlamaning to`ldirish ko`rsatkichlari.
Jadval №1
[3]
I-1. Gazlamaning tavsifi.
Dioganal
Dioganal-pishitilmagan karda kalava ipidan sarja o’rilishda to’qilgan gazlama eni 63 sm, 1m2 gazlamaning massasi 240-290 gr. Telogreykalar, gimnastyorkalar, maxsus kiyimlar va hokazolar tikish uchun ishlatiladi. Bir oz titiluvchan, “qiyshiq ip” bo’yicha ancha cho’ziluvchan, tanda bo’yicha 6% gacha kirishadi.
Kiyimlik gazlamalar gruppasiga kostyumlar, plashlar, krutkalar, palto- maxsus kiyimlar tikish uchun mo’ljallangan gazlamalar kiradi. Kiyimlik gazlama;ar nisbiy zichligi 60dan 100%gacha va undan yuqori bo’lgan karda kalava ipidan to’qiladi, 1m2 gazlamaning massasi 250-300 gr.
Kiyimlik gazlamalar viskoza, kapron va shtepel tolalar aralashtirilib ham to’qiladi. Pishiq, turg’un, strukturali, bir oz cho’ziluvchan bo’lgani uchun kiyimlik gazlamalarni bichish, tukish va dazmollash uncha qiyin emas. Preyskurantga ko’ra, kiyimlik gazlamalar beshta kichik gruppaga: sidirg’a, maxsus gul bosilgan, melanj-guldor, qishki gruppalarga bo’linadi.
[9]
I-3. Ipning tavsifi
Jadval №2
Ip turi
|
1
|
Tanda
|
Arqoq
|
|
Chiziqli zichligi,teks
|
2
|
42
|
72
|
|
Ruxsat etilgan
kondension yo`g`onlik,teks
|
3
|
2.5
-2.5
|
2.5
-2.5
|
|
Navi
|
4
|
I
|
II
|
III
|
I
|
II
|
III
|
|
Yakka ipning namunasi
|
Yuk ta`sirida uzilish
|
sn/teks
|
5
|
12.5
|
11.3
|
10.2
|
11.2
|
10.3
|
9.4
|
|
|
gs/teks
|
6
|
12.4
|
11.3
|
10.2
|
11.4
|
10.5
|
9.6
|
|
Variatsiya koeffitsienti
|
7
|
12.5
|
15
|
17.5
|
12.5
|
15
|
17.5
|
|
|
Sifat ko`rsatkich
|
8
|
0.99
|
0.75
|
0.6
|
0.91
|
0.7
|
0.55
|
| |
100 metr
ipning tekshirish natijasi
|
Yuk ta`sirida uzilish
|
sn/teks
|
9
|
10
|
9
|
8.3
|
9.3
|
8.8
|
8
|
|
|
gs/teks
|
10
|
10.2
|
9.2
|
8.5
|
9.5
|
9
|
8.2
|
|
Variatsiya koeffitsienti
|
11
|
4.6
|
5.9
|
7.1
|
4.6
|
5.9
|
7.1
|
|
|
Sifat ko`rsatkich
|
12
|
2.23
|
1.57
|
1.23
|
2.07
|
1.53
|
1.16
|
|
[3]
I-4. Xom ashyoni tanlash va izoh berish.
Bitiruv malakaviy ishda berilganlarga ko’ra mahsulot assortimenti va ip navlari tanlaniladi. Nav - seleksiya natijasida yaratilgan, muayyan morfologik, fiziologik va xoʻjalik belgi hamda xususiyatlari turgʻun va nasldan oʻtib boradigan, bir turga mansub oʻsimliklar majmui; madaniy oʻsimliklar uchun eng kichik tasnif birligi. Davlat standarti bo’yicha paxta tolasi navlari tolaning shtapel uzunligi, yo’g’onligi va nisbiy uzish yukiga bog’liq holda tiplarga bo’linadi.Ingichka tolali paxta uchun 1-3tip, o’rta tolali paxta uchun 4-5tip mavjud.Paxta tolasining har xil navidan tuzilgan qo’shilmalar navlanish deyiladi. Har qaysi tip paxta uchun ipning vazifasi va yigiruv tizimiga qarab tip navlanishlar bo’ladi. Tip navlanishlar ma`lumotnomalar va ayrim taraqqiy qilgan korxonalarning ishi asosida tip navlari ishlab chiqilgan.Har bir nav tola uchun me’yorlangan ko’rsatkichlar belgilangan bo’lib, bunda tola tarkibidagi nuqson va chiqindilar hamda boshqa fizik-mexanik ko’rsatkichlar Davlat standarti 3279-76 bilan qonunlashtirilgan. Sortirovkada keltirilgan arabcha rakamlar bilan paxtaning tiplari, lotincha raqamlar bilan paxtaning navlari belgilangan. Lotin tili - hind-yevropa tillari oilasining italiy tillari guruhiga mansub; Italiyaning oʻrta qismidagi Latsiy viloyatida miloddan avvalgi 8-asrda yashagan lotin kabilasining tili. Lotin tilining asta-sekin Rim hududidan tashqariga tarqalishi va qad.
Ikkinchi tomondan olinadigan ipning sifati va fizik-mexanik ko’rsatkichlari olingan tolaning xossalariga bevosita bog’liq: tola qanchalik sifatli bo’lsa, undan olingan ipning sifati shuncha yuqori bo’ladi. Lekin o’rtacha yo’g’onlikdagi ip olish uchun yuqori navlardagi paxta tolasi qabul qilinsa, ipning sifati yaxshi, ammo tannarxi baland bo’ladi. Shuning uchun ma`lum yo’g’onlikdagi ip olish uchun shunday tola tanlash kerakki, ishlab chiqarilgan sifat ko’rsatkichlari standartlar talabiga to’liq javob bergan holda arzon bo’lsin. Tola tarkibini tanlashda uni aralashma qilib ishlatishi ko’zda tutiladi. Aralashma tarkibiga bir nechta yonma-yon turgan paxta navlarini qabul qilish mumkin, undan tashqari, hozir paxta tolalari bilan kimyoviy tolalarni aralashtirib ishlatish yaxshi samara bermoqda, chunki tabiiy toalalar bilan kimyoviy tolalardan qo’shib olingan ip hamda gazlamalarning tashqi ko’rinishi va sifati yaxshi bo’lmoqda. Kimyo, ximiya - moddalarning tuzilishi va oʻzgarishini oʻrganadigan fan. Kimyo boshqa fanlar qatori inson faoliyatining mahsuli sifatida vujudga kelib, tabiiy ehtiyojlarni qondirish, zaruriy mahsulotlar ishlab chiqarish, biridan ikkinchisini xrsil qilish va, nihoyat, turli hodisalar sirlarini bilish maqsadida roʻyobga chiqdi. Samara (1936-91-yillarda Kuybishev "Куйбышев") - Samara (rus. Самара) Rossiya Federatsiyasidagi shahar, Samara viloyati markazi. Volga daryosining chap sohilidagi port shahar. Volgaga Samara daryosi quyilgan joyda joylashgan.
Hozir ekiladigan paxta navlari ma`lum tiplarga ajratilgan, va har bir navi 6 sortga bo’lingan. Paxta tolasining har bir sorti ikkinchi sortidan pishganligi va mustahkamligi bilan ajraladi.
Paxta tolasining texnologik xususiyatlari.
Jadval №3
Paxta turi
|
1
|
6-tip
|
|
Seleksiya navi
|
2
|
3038
|
|
Terim turi
|
3
|
Qo`lda
|
|
Tola navi
|
4
|
II
|
III
|
Namligi %
|
5
|
5.9
|
5.8
|
Shtapel uzunligi,mm
|
6
|
31.7
|
31.7
|
Variatsiya koeffitsienti,%
|
7
|
-
|
-
|
Pishiqlik koeffitsienti,%
|
8
|
1.9
|
1.7
|
Chiziqli zichligi,mteks
|
9
|
169
|
155
|
Yuk ta`sirida chidamliligi,sN
|
10
|
3.9
|
3.5
|
Yuk ta`sirida uzilishi,sN/teks
|
11
|
23.1
|
22.6
|
Tarkibidagi chiqindi miqdori,%
|
12
|
3.7
|
4.4
|
[4]
Aralashma tarkibini tanlash.
-
Tolaning o`rtacha yo`g`onligi:
Bu yerda:  II navdagi tolaning yo`g`onligi
 III navdagi tolaning yo`g`onligi
-
Tolaning o`rtacha yuk ta`sirida chidamliligi:
Bu yerda:  II navdagi tolaning yuk ta`sirida chidamliligi
 III navdagi tolaning yuk ta`sirida chidamliligi
-
Tolaning o`rtacha shtapel uzunligi:
Bu yerda:  II navdagi tolaning shtapel uzunligi
 III navdagi tolaning shtapel uzunligi
-
Ipning kritik pishitilishini professor A.N.Solovyov formulasiga asosan hisoblaymiz.
Tanda uchun: 
Arqoq uchun: : 
Bu yerda:  ipning kritik pishitilishi
 tolaning yuk ta`sirida chidamliligi,sN
 tolaning shtapel uzunligi,mm
 ipning chiziqli zichligi,teks
-
Tanda uchun:  
Arqoq uchun:  Bu yerda:  jadvaldagi pishitish koeffitsienti [4,5]
-
Ipning nisbiy pishiqligii aniqlash:
Tanda uchun:
Arqoq uchun:
Bu yerda:  ipning nisbiy pishiqligi,sN/teks
 ipning solishtirma notekisligi (karda tizimida 4.5÷5, qayta tarashda 3.5÷4)
 pishitishga tegishli koeffitsient
 mashina va uskunalarning holatini belgilash koeffitsienti 0.85÷1
-
 
Tanda uchun: 
Arqoq uchun: 
Bu yerda:  ehtiyot mustahkamligi,sN
ipning nisbiy pishiqligi,sN/teks
 jadvaldagi nisbiy pishiqlik,sN/teks
Xulosa .
Men ushbu bitiruv malakaviy ishimda tur navlarni tanlashda eng avval ishlab chiqariladigan ip nimaga ishlatilishi, uning yo’g’onligi, navi hamda fabrikadagi bor paxtalarning turlari, navlari hisobga oldim.Aralashma tarkibini uzoq vaqt bir xil saqlab qolish va fabrikaning yaxshi ishlashini ta`minlash uchun paxta partiyalarining soni ko’p bo’lishi, ishlatiladigan va almashtiriladigan partiyalarning asosiy ko’rsatkichlari bir-biri bilan almashtirganda aralashma xossasi deyarli o’zgarmasligi kerak. Aralashma va tolani tanlagandan keyin uni tekshirib ko`rdim. Buning natijasida tanlangan seleksiya navining to`la ehtiyot mustahkamligi ko`rsatkichlariga to`la javob bera oladi. [4]
Va albatta ushbu seleksiya navi har tomonlama aytilgan talablarga va standartlarga mos keladi.
|
| |
