50
III BO‘LIM
ISHLAB CHIQARISH ZAXIRALARINING HISOBI
3.1. ISHLAB CHIQARISH ZAXIRALARI HISOBINING
VAZIFALARI, ULARNI TURKUMLASH VA BAHOLASH
Materiallar deb – ishlab chiqarish jarayonida to‘la iste’mol qilinib
o‘zining dastlabki ko‘rinishini yo‘qotib, o‘z qiymatini to‘la
ravishda
mahsulot qiymatiga o‘tkazadigan mehnat buyumlariga aytiladi.
Materiallar hisobini to‘g‘ri tashkil qilish uchun korxonada narx –
nomenklaturasi ishlab chiqiladi.
Nomenklatura – bu korxonada foydalaniladigan materiallar, yarim
tayyor mahsulotlar, ehtiyot qismlar, yoqilg‘i
va boshqa material qiy-
matliklarning tizimiga keltirilgan nomlarining ro‘yxati.
Buxgalteriya hisobining axborotlari materiallaridan ratsional foy-
dalanish, xarajat normalarini kamaytirish, materiallarni oqilona saqlash
va ularning butligini ta’minlash yo‘li bilan
mahsulot tannarxini kamay-
tirishga undashi kerak.
Bu sohada buxgalteriya hisobining asosiy vazifalari quyidagilardan
iborat:
1. Material harakati bilan bog‘liq bo‘lgan hujjatlarni o‘z vaqtida
rasmiylashtirish.
2. Materiallarning omborda to‘g‘ri saqlanishi ustidan nazorat qilish.
3. Materiallarning ishlab chiqarishda sarflanishi ustidan nazorat
qilish.
4. Mahsulot tannarxini hisoblashda
sarflangan materiallarni
kalkulyatsiya obyektlari o‘rtasida to‘g‘ri taqsimlash.
Ishlab chiqarish zaxiralari ulardan foydalanishning iqtisodiy maz-
muniga ko‘ra quyidagi guruhlarga bo‘linadi:
