187
Bosh daftarda schyotlarning qoldig‘i chiqarilgandan so‘ng ular
analitik ma’lumotar bilan tekshiriladi, jurnal-order shaklining registrlari
ma’lumotlari bo‘yicha balans va boshqa hisobot jadvallari tuziladi.
19.4. CHORAKLIK VA YILLIK MOLIYAVIY HISOBOT
Moliyaviy hisobotlar ma’lum bir hisobot davri yoki sanasi bo‘yicha
tuziladi. Bunda buxgalteriya balansi va schyotlardagi qoldiqlar bo‘yicha
ma’lumotlar ma’lum
bir sanaga tuziladi, moliyaviy hisobot shakllarining
qolganlari esa ma’lum bir davr uchun tuziladi.
Moliyaviy hisobotning hisobot davri 1-yanvardan 31-dekabrigacha
bo‘lgan davr kalendar yil hisoblanadi.
Moliyaviy hisobot qonun hujjatlarida ko‘rsatilgan hollarda kalendar
yilidan farqli ravishda davrlar bo‘yicha (oy, chorak uchun) ham taqdim
etilishi mumkin.
Moliyaviy hisobotlar uchun hisobot kuni
hisobot davrining oxirgi
kalendar kuni hisoblanadi. Subyektning buxgalteriya balansi uchun
hisobot kuni 31-dekabr hisoblanadi, moliyaviy natijalar to‘g‘risidagi
yillik hisobot uchun hisobot davri 1-yanvardan 31-dekabrigacha bo‘lgan
davr hisoblanadi.
Korxonaning yillik moliyaviy hisoboti mulkchilik shaklidan qat’i
nazar, to‘liq nusxalarda quyidagi foydalanuvchilarga hisobot yilidan
keyingi yilning 15 fevraligacha bo‘lgan muddatda taqdim etilishi shart:
– korxonaning mulkdori hisoblangan (davlat
mulkini boshqarishga
vakolati bo‘lgan organlarga, qatnashchilarga, ta’sischilarga) ta’sis etish
to‘g‘risidagi hujjatlar asosida;
–
davlat soliq idoralariga;
– davlat statistika idoralariga;
– qonun hujjatlariga muvofiq boshqa organlarga.
Moliyaviy hisobotni boshqa foydalanuvchilarga taqdim etish tartibi
mustaqil ravishda korxona rahbariyati (uning mulkdorlari va ta’sischilari)
tomonidan tartibga solinadi va korxonaning hisob siyosatida ko‘zda
tutiladi.
Xo‘jalik yurituvchi subyektlarning yillik moliyaviy hisobotlari man-
faatdor subyektlar: banklar,
birjalar, investorlar, kreditorlar va shu kabilar
uchun oshkora hisoblanadi. Manfaatdor shaxslar yillik moliyaviy hisobot
bilan tanishish va nusxa ko‘chirish
xarajatlarini qoplab, uning nusxasini
olish huquqiga egadirlar.
188
Ochiq turdagi hissadorlik jamiyatlari, sug‘urta kompaniyalari,
banklar,
fond va tovar birjalari, investitsiya fondlari va bosha moliya
muassasalari har yili moliyaviy hisobotni undagi ma’lumotlarning
to‘g‘riligi auditor tomonidan tasdiqlangandan so‘ng hisobot tugagandan
keyin 1-maydan kechiktirmay e’lon qiladilar.
Bundan tashqari, aksiyadorlik jamiyatlarining
moliyaviy hisobotlari
gazetalar, jurnallar va bulletenlarda yoki qonunchilikda ko‘zda tutilgan
muddatlarda alohida nashrda e’lon qilinishi kerak.
