5.3. Integral sxemalarning elektrik modellari
Tarkibiga bir necha o ‘n, hatto yuzlab integral sxemalami (IS)
kirituvchi radioelektron qurilmalarning integral sxemalarini model-
lashtirish masalasi, o ‘lchamining kattaligi tufayli murakkab masala
hisoblanadi.
IS lami
oddiy komponentlarga ajratib, ulaming elektrik model-
laridan IS va radioelektron qurilmaning to ‘liq modelini yaratish
mumkin. 0 ‘rta va yuqori integral darajaga ega IS larning
modellarini yuqorida ko‘rsatib o ‘tilgan yo‘l
bilan hosil qilishda juda
katta hisoblashlami amalga oshirish kerak bo‘ladi, chunki bunday
sxemalar matematik modellarining tenglamalar sistemalari yuqori
darajali hisoblanadi. Undan tashqari sxemadagi alohida kompo-
nentlaming elektrik modellaridagi
nominallarini aniqlash ham
murakkablashib ketadi. Shuning uchun radioelektron qurilmalar IS
larini modellashtirishda real qurilma kabi tashqi xarakteristikalarga
ega bo‘lgan makromodellardan foydalaniladi.
IS lar elektrik makromodellarini yaratish imkoniyatlaridan biri
bo‘lib, birinchi bosqichda radioelektron
qurilmaning tarkibidagi IS
ning xususiyatini tasvirlovchi, kamroq aniqlikdagi
mahaliiy
makromodelini yaratish hisoblanadi. Ikkinchi bosqichda modelga
real IS ning ideal bo‘lmagan xarakteristikalarini
modellashtirilgan
elementlari qo‘shiladi: oxirgi kirishdagi va chiqishdagi qarshiliklar,
xarakteristikalarning
chastotaga
bogiiqligi,
ushlanishlar ^ va
boshqalar. M akromodellami bunday yaratishning afzalligi bo‘lib,
modelda har bir baza elementining fizik m a’nosi ko‘rsatiladi. Kam-
chiligi bo‘lib esa, modellashtirishdagi bunday qarashni shakllan-
tirilmaganligi, baza elementlarining nominallarini o ‘lchashlar orqali
aniqlash kerakligi hisoblanadi.
