Mavzu: Innovatsion faoliyat

Mavzu: Innovatsion faoliyat

“Innovatsiya” tushunchasi lotincha “yangilanish, yangilik yoki o‘zgartirish” degan ma’noni anglatadi. Pedagogik innovatsiya – pedagogik faoliyatdagi yangilik, ta’lim va tarbiya mazmuni va texnologiyasidagi o‘zgarishlar, ularning samaradorligini oshirish. “Innovatsiya” va “innovatsiya” tushunchalari Innovatsiya aynan vosita (yangi usul, texnika, texnologiya, dastur va boshqalar), innovatsiya esa bu vositani o‘zlashtirish jarayonidir. Innovatsiya - bu atrof-muhitga yangi barqaror elementlarni kirituvchi, tizimning bir holatdan ikkinchi holatga o'tishiga olib keladigan maqsadli o'zgarishlar.

Innovatsion jarayonning rivojlanish bosqichlarining xususiyatlari. U quyidagi harakatlarni ajratib turadi: o'zgartirish zarurligini aniqlash; ma'lumot to'plash va vaziyatni tahlil qilish; innovatsiyani dastlabki tanlash yoki mustaqil ishlab chiqish; amalga oshirish (ishlab chiqish) to'g'risida qaror qabul qilish; joriy etishning o'zi, shu jumladan innovatsiyadan sinovdan foydalanish; institutsionalizatsiya yoki yangilikdan uzoq muddatli foydalanish, bunda u kundalik amaliyotning elementiga aylanadi.

Bir qancha tadqiqot markazlari sayyoramiz davlatlarining innovatsiya bo‘yicha reytingini e’lon qilib boradi. Ammo ular orasida Bloomberg xalqaro agentligi tuzadigan reyting nufuzli doiralarda ham e’tirof etiladi. Negaki, agentlik mutaxassislari davlatlarning innovatsiya jabhasidagi o‘rnini aniqlashda ilmiy tadqiqotlarga sarflanayotgan mablag‘ hamda kashfiyot va yangi ishlanmalarga berilgan patentlar miqdori, ishlab chiqarish samaradorligi, yuqori texnologiyalarga asoslangan kompaniyalar hamda ilmiy tadqiqotchilar soni kabi muhim mezonlarga tayanadi. Har bir mamlakat ushbu mezonlar bo‘yicha baholab chiqiladi va barcha ko‘rsatkichlar bo‘yicha ballar jamlanib, umumiy o‘rin belgilanadi. Bloomberg xalqaro agentligi xulosasiga ko‘ra, 2019 yilda dunyoning innovatsiya bo‘yicha peshqadam 10 davlati quyidagilardir:

Janubiy Koreya – 87,38 ball Germaniya – 87,3 ball Finlyandiya – 85,57 ball Shveysariya – 85,49 ball Isroil – 84,78 ball Singapur – 84,49 ball Shvetsiya – 84,15 ball AQSh – 83,21 ball Yaponiya – 81,96 ball Fransiya – 81,67 ball.

E’tiborli jihati, kuchli o‘nlikdan o‘rin olgan davlatlarning barchasida ilmiy izlanishlar uchun g‘aznadan juda katta miqdorda mablag‘ ajratiladi. Ushbu maqsadda, masalan, AQSh 476,5 milliard dollar (yalpi ichki mahsulotning 2,7 foizi), Yaponiya 169,6 milliard dollar (YaIMning 3,4 foizi), Germaniya 109,6 milliard dollar (YaIMning 2,9 foizi), Janubiy Koreya 73,1 milliard dollar (YaIMning 4,3 foiz) yillik mablag‘ sarflaydi. Singapur esa yillik budjetning deyarli 20 foizini innovatsion izlanishlarga yo‘naltiradi.

"Innovatsiya" tushunchasi o'zining yangi hayotini "innovatsion kombinatsiyalarni tahlil qilish, iqtisodiy tizimlaming rivojlanishidagi oʻzgarishlar natijasida XX-asming boshida avstriyalik va amerikalik iqtisodchi Y. Shumpeterning ilmiy ishlarida boshlagan. Shumpeter 1900-yillarda iqtisodda ushbu terminni ilmiy qoʻllashga kiritgan dastlabki olimlardan edi. Innovatsiya bu bozor talabidan kelib chiqqan holda jarayonlar va mahsulotlarning sifatli o'sish samaradorligini ta'minlash uchun joriy etilgan yangilikdir. Inson intellektual faoliyati, uning fantaziyasi, ijodiy jarayoni, kashfiyotlari, ixtirolari va ratsionalizatorligining yakuniy natijasi hisoblanadi.

"