Tahlil va loyihalashning tuzilmaviy metodologiyalari

Tahlil va loyihalashning tuzilmaviy metodologiyalari 
Tahlil va loyihalashning tuzilmaviy metodologiyalariga asoslangan CASE 
texnologiyalar. Hozirgi vaqtida tegishli CASE vositalarda tuzilmaviy tahlil va 
loyihalashning aksariyat mashhur metodologiyalaridan muvafaqqiyatli foydalanish 
tajribasi to'plangan. SADT, Geyn— Sarson tuzilmaviy tizimiy tahlil, Yordan—De 
Marko tuzilmaviy tahlil va loyihalash, Jekson tizim rivoji, Varnye-Orr DSSD 
(Data Struktured System Development) tuzilmaviy sxemalar rivoji, Uord—Mellor 

va Xartli real vaqt tizimlari tahlili hamda loyihalanishi, Martin axborot 
modellashtirish metodikalari eng ko‘p joriy etilgan. 
Keltirilgan statistik ma’lumotlardan ayonki, ma’lumotlar oqimlari 
diagrammalaridan foydalanuvchi tuzilmaviy metodikalar eng ko‘p qo'llanilmoqda. 
Buning ikkita sababi bor: 
• ma’lumotlar oqimlari diagrammalari funksional diagrammalarga qiyosan hozirgi 
paytda ko‘p sonli axborot tizimlar spetsiflkasini yanada batafsil aks ettiradi: 
ishlanayotgan axborotning qat’iy tiplashtirilishini talab qilmaydi, ma’lumotlar 
saqlanishi imkoniyatini nazarda tutadi, tashqi dunyo bilan o‘zaro harakatlanishni 
muayyanlashtiradi, dasturiy ta’minlash kompleks modeli olinishini nazarda tutadi. 
• ma’lumotlar oqimlari diagrammalari bo'yicha loyiha spetsifikatsiyalari (Jekson 
yoki Konstantayn tuzilmaviy xaritalari) barpo etilishining usuli ishlab chiqilgan, bu 
esa avtomatik ravishda shunday spetsifikatsiyalarni yaratish imkonini beradi. 
Foydalanilgan adabiyotlar 
1. Ramez Elmasri, Shamkant B.Navathe. Fundamentals of Database Systems 
(7th Edition). Pearson. USA, 2015. 
2. M.T.Azimjanova, Muradova, M.Pazilova. Informatika va axborot 
texnologiyalari. O'quv qo'llanma. Т.: “O'zbekiston faylasuflari milliy 
jamiyati”, 2013 y. 
3. Holmatov T.X., N.I.Tayloqov. Amaliy matematika, dasturlash va 
kompyuteming dasturiy ta’minoti. 0‘quv qo’llanma. Т.: “Mehnat”, 2000 y. 
4. S.S.Qosimov Axborot texnologiyalar O’quv qo’llanma. T.:“Aloqachi”, 
2006 y. 
5. M Aripov, B.Begalov va boshqalar. Axborot texnologiyalari. O’quv 
qo’llanma. T.:, “Noshir”, 2009 у. 
6. A.Sattorov. Ma’lumotlar bazasini boshqarish sistemasi Access (Windows 
9x/2006) O’quv qo’llanma. Т.: “Fan va texnologiya”, 2006 y. 
7. Axborot xavfsizligi asoslari, I.M.Karimov Tashkent, 2019 
8. Информационная безопасность телекоммуникационных систем 
(технические аспекты), Кулаков М.В., Гарашин А.В. Учеб. Посбие для 
вузов. М.: Радио и связь, 2014 
9. Информационная безопасность государственных организаций и 
коммерческих фирм. Справочное пособие. М.: 2017. 
10. Зегжда Д.П. Основы безопасности информационных систем: Учеб. 
пособие для студ. вузов. – М.: Горячая линия – Телеком, 2016.