Avtomatik ko‟prik o‟lchash sxemasini hisoblash

61 
2
5
,
0
2
1
Ф
R
R
R
R
R
л
tн
Д





(9.17) 
bunda
Д
л
tk
Д
tн
л
Д
Д
tн
л
R
R
R
R
R
R
R
R
R
R
R
R
Ф
5
,
0
)
5
,
0
(
4
)
5
,
0
(
2
2
2








Ko‟prikning o‟lchash sxemasi muvozanati shartidan tenglamalar tuziladi: 
);
)(
5
,
0
(
)
5
,
0
(
3
1
2
пр
л
Д
л
tk
R
R
R
R
R
R
R
R






(9.18) 
.
)
5
,
0
(
)
5
,
0
(
3
1
2
R
R
R
R
R
R
R
R
л
пр
Д
л
tн






(9.19) 
(9.19) ni (9.18) dan ayirib va hosil bo‟lgan tenglamani
пр
R
ga nisbatan еchib 
topamiz: 
.
5
,
0
/
)
(
2
1
2
л
tн
tk
пр
R
R
R
t
t
R
R




(9.20) 
Shkalaning sunggi qiymatini aniqlovchi rezistor qarshiligi 
п
R
ushbu 
)
/(
пр
э
пр
э
п
R
R
R
R
R


(9.21) 
formula bilan topiladi va shu miqdordan foydalanishning to‟la emasligini hisobga 
olish uchun 5-7% orttiriladi. 
Termometrning undan utayotgan tokka qarab maksimal qizishi shu tokni 
chegaralaydi, ya„ni 
.
007
,
0
А
I
нагр

. Bundan ballast rezistor qarshiligining son qiymati 
topilishi mumkin: 
,
2
)
5
,
0
(
3
нагр
п
пр
Д
tн
нагр
n
б
I
R
R
R
R
R
I
U
R






bunda 
п
U
-ko‟prik o‟lchash sxemasini ta„minlash kuchlanishi, u 6,3 v ga teng. 
NAZORAT SAVOLLARI: 
1.Millivoltmetrni ko‟rsatishiga tashqi muhit haroratini o‟zgarishini ta„sirini 
kamaytirish usullarini izohlab bering. 
2.Termoelektrik termometr bilan millivoltmetr zanjiriga sovuq kavshar 
haroratini o‟zgarish ta„sirini kamaytirish usullarini izohlab bering. 

62 
3.Shkalasi harorat birligida darajalangan millivoltmetr qanday termoelektrik 
termometr bilan haroratni o‟lchash mumkin? 
4.Shkalasi millivolt birligida darajalangan millivoltmetrlarda haroratni 
o‟lchashi uchun qanday termoelektrik termometrlar ulanishi mumkin? 
5.Avtomatik elektron potensiometrni struktura chizmasini izohlab bering. 
6.Avtomatik elektron potensiometr turlarini, to‟zilishini izohlab bering. 
7.Bir nuqtali avtomatik potensiometr o‟lchash sxemasida qarshiliklar 
vazifalarini izohlab bering. 
8.Avtomatik potensiometrlarda sovuq kavshar harorati o‟zgarishiga 
qo‟shimcha kiritilishini izohlab bering. 
9.Muvozanatlashgan elektr ko‟prigini chizmasini keltirib, u yordamida 
termometr qarshiligini o‟lchashni izohlab bering. 
10.Ikki simli ulangan muvozanatlashgan elektr ko‟prigi yordamida qarshilikni 
o‟lchanadigan hatoligini aniqlashni izohlab bering. 
11.Uch simli ulangan muvozanatlashgan elektr ko‟prigi yordamida qarshilik 
termometrini qarshiligini o‟lchashni izohlab bering. 
12.Avtomatlashgan bir nuqtali elektr ko‟prigini to‟zilishini va ishlashini 
izohlab bering 
13.Avtomatlashgan bir nuqtali elektr ko‟prigini chizmasini chizing va 
muvozanat holat tenglamasini yozing. 
14.Nomuvozanat elektr ko‟prigi yordamida qarshilik termometrlarni 
qarshiligini o‟lchashni izohlab bering. 
15.Qarshilik termometrini qarshiligini kompensatsion usul yordamida 
o‟lchashni izohlab bering. 

Download 1,96 Mb.