Namuna:
Axborot xavfsizligi tizimlari bilan bog'liq jismoniy
muammolar turli omillar,
jumladan, jismoniy infratuzilmadagi zaifliklar, ekologik xavflar va inson bilan bog'liq
xavflar tufayli yuzaga kelishi mumkin. Axborot xavfsizligi tizimlariga ta'sir qilishi
mumkin bo'lgan ba'zi umumiy jismoniy muammolar:
1. Jismoniy kirishni boshqarish: Serverlar,
tarmoq uskunalari, maʼlumotlar
markazlari va boshqa muhim infratuzilma komponentlariga ruxsatsiz jismoniy kirish
axborot tizimlari xavfsizligini buzishi mumkin. Jismoniy kirish nuqtalarida zaif kirish
nazorati, yetarlicha kuzatuv va xavfsizlik choralarining yetarli emasligi o'g'irlik, sabotaj
va apparat va dasturiy ta'minot komponentlarini ruxsatsiz o'zgartirish xavfini tug'diradi.
2. Ekologik xavflar: Yong‘in, suv toshqini, zilzila, elektr energiyasidagi uzilishlar
va ekstremal ob-havo sharoiti kabi atrof-muhit omillari axborot xavfsizligi tizimlarini
buzishi va ma’lumotlar yo‘qotilishi, apparat vositalarining
shikastlanishi va xizmat
ko‘rsatishda uzilishlarga olib kelishi mumkin. Haroratni tartibga solish, namlikni nazorat
qilish, yong'inni o'chirish tizimlari va zaxira quvvat generatorlari kabi tegishli atrof-muhit
nazoratining yo'qligi axborot tizimlarining atrof-muhit xavfiga nisbatan zaifligini
oshiradi.
3. Jismoniy o‘g‘irlik va yo‘qotish: Noutbuklar, mobil qurilmalar, USB drayvlar va
zaxira tasmalari kabi muhim ma’lumotlarni o‘z ichiga olgan jismoniy qurilmalarning
o‘g‘irlanishi yoki yo‘qolishi ma’lumotlarning buzilishiga va maxfiy ma’lumotlarga
ruxsatsiz kirishga olib kelishi mumkin. Jihozni shifrlash,
aktivlarni kuzatish va
masofadan oʻchirish imkoniyatlari kabi jismoniy xavfsizlik choralarini qoʻllamaslik,
qurilma oʻgʻirlanishi yoki yoʻqolishi holatlarida maʼlumotlarga taʼsir qilish va buzilish
xavfini oshiradi.
4. Uskunadagi nosozliklar: Diskdagi nosozliklar, xotira xatolari, protsessor va
anakartdagi nosozliklarni o‘z ichiga olgan uskunadagi nosozliklar ma’lumotlarning
buzilishiga, tizimning ishdan chiqishiga va axborot xavfsizligi
tizimlarida xizmat
ko‘rsatishning uzilishiga olib kelishi mumkin. Ortiqchalik, apparat
monitoringi va
xatolarga chidamli konfiguratsiyalarning yo'qligi apparatdagi nosozliklarning tizim
mavjudligi va ma'lumotlar yaxlitligiga ta'sirini kuchaytiradi.
5. Ta’minot zanjiri risklari:
Soxta komponentlar, o‘zgartirilgan apparat vositalari
va buzilgan proshivka kabi ta’minot zanjiri risklari axborot xavfsizligi tizimlarining
yaxlitligi va xavfsizligiga tahdid soladi. Ta'minot zanjiri amaliyotlari, jumladan, etkazib
beruvchilarni tekshirishning yo'qligi, sifat nazoratining etarli emasligi va ishonchsiz
sotuvchilarga ishonish, apparat va dasturiy ta'minot komponentlariga qaratilgan ta'minot
zanjiri hujumlari ehtimolini oshiradi.
6. Jismoniy ushlash va tinglash: tinglash, elektromagnit nurlanish monitoringi va
kuzatuv kameralari kabi jismoniy ushlash va tinglash usullari jismoniy aloqa kanallari
orqali uzatiladigan muhim ma'lumotlarning maxfiyligi va maxfiyligini buzishi mumkin.
Xavfsiz uzatish protokollari, fizik ekranlash va elektromagnit parazitlardan himoya qilish
mexanizmlarini amalga oshirmaslik axborot tizimlarini ushlash va kuzatuv hujumlariga
duchor qiladi.
7. Insider tahdidlar: Insayder tahdidlar, jumladan, zararli xodimlar, pudratchilar va
uchinchi tomon hamkorlari, imtiyozlardan foydalanish, xavfsizlik
nazoratini chetlab
o'tish va jismoniy xavfsizlik choralarini chetlab o'tish orqali axborot tizimlarining
jismoniy xavfsizligiga xavf tug'diradi. Insayder tahdidlar maxfiy ma'lumotlarni o'g'irlash,
muhim infratuzilmani sabotaj qilish va cheklangan hududlarga ruxsatsiz kirishni o'z
ichiga olishi mumkin, bu esa axborot tizimlarining yaxlitligi va mavjudligini buzadi.
Axborot xavfsizligi tizimlari bilan jismoniy muammolarni hal qilish texnik nazorat,
jismoniy xavfsizlik choralari, atrof-muhit nazorati va xodimlarning xabardorligini
oshirishni o'zida birlashtirgan yaxlit yondashuvni talab qiladi.
Tashkilotlar jismoniy
zaifliklar bilan bog'liq xavflarni yumshatish va muhim aktivlarni jismoniy tahdid va
xavflardan himoya qilish uchun mustahkam jismoniy xavfsizlik siyosatini, kirishni
boshqarish
vositalarini, kuzatuv tizimlarini va tabiiy ofatlarni tiklash rejalarini amalga
oshirishi kerak.
