tenglam adan topiladi. M exanizm holatini
aniqlovchi param etr deb,
О
A krivoship burilish burchagi
m exanizm ning erkinlik darajasi birga teng.
Sistemaning fazodagi holatini bir qiymatli aniqlaydigan bir-biriga
bog‘liq bo ‘Imagan parametrlar umumlashgan koordinatalar deyiladi
va ular qu q2,
qk bilan belgilanadi. Shuni ta ’kidlash kerakki, um um
lashgan koordinatalarning o ‘lchov birligi turlicha( masalan, metr, ra
dian, m 2, m 3) tanlanadi. 195-rasmda tasvirlangan krivoship shatunli
mexanizm holatini bitta umumlashgan koordinata
q = cp orqali aniq-
lash mumkin.
D em ak, golonom b og‘lanishdagi sistem aning erkinlik darajasi
uning um um lashgan koordinatalari soniga ten g b o ‘ladi. Biz faqat
golonom bog‘lanishdagi sistemani ko‘rib chiqamiz.
A gar sistem aga ц ta b eg o lo n o m b og‘la n ish q o ‘yilgan b o ‘lsa,
uning umumlashgan koordinatalari orasida m a ’lum munosabat bo‘la-
di. B unday sistem aning erkinlik darajasi 3« — 5 — ц ta bo‘ladi.
Faraz
qilaylik, golonom statsionar bog‘lanishdagi mexanik siste
ma
n ta nuqtadan tashkil topgan bo‘lib, uning erkinlik darajasi
к ga
teng b o ‘lsin. Bu golonom sistemaning umum lashgan koordinatalari-
ni <7,, д,, ...,
qk desak, tekshirayotgan sistema
nuqtalarining radius-
v ek to rlari yoki D ekart o ‘qlaridagi koordinatalarini um um lashgan
koordinatalar orqali quyidagicha ifodalash mum kin:
G o lonom m exanik sistem aning harakat tenglam alarini u m u m
lashgan koordinatalar orqali quyidagicha yozish mumkin:
