82
вазифа эканлигини барчамиз яхши биламиз. Мактабгача таълим ҳаётий қарашлар билан ўлчанганда
қисқа вақтни ташкил қилса ҳам, ҳаётнинг кейинги йиллари учун таъсири жуда аҳамиятлидир.
Ҳаётий кўникма, билим ва одатларнинг асосини ташкил этган мактабгача ёшдаги болаларга
берилаётган имкониятлар қанчалик кенг бўлса, ёш ота-оналарга болалар тарбияси ҳақида сабоқ
бериш ҳам шунчалик муҳимдир.Тарбия давомида ота-оналар ўз таъсирининг аҳамиятлилигини ва
уни тўғри ташкиллаштириш учун фаол иштирокчилар эканликларини қалбдан ҳис этишлари лозим.
Мактабгача таълим ташкилоти соғлом, ҳар томонлама етук болаларни
тарбиялаш учун зарур
ташкилий, услубий, психологик, педагогик шарт-шароитлар яратади, болаларни мунтазам равишда
таълим олишига ота-оналарга ёрдам беради. Мактабгача таълимни тўғри ташкил этилиши оила ва
мактабгача таълим ташкилотига ҳар томонлама боғлиқ.Ўзбекистон Республикаси Президентининг
“Мактабгача таълим тизимини бошқаришни такомиллаштириш чора тадбирлари тўғрисида” 2018
йил 30 сентябрьдаги ПҚ-3955 сон қарорига мувофиқ, шунингдек, мактабгача таълим тизимини
янада такомиллаштириш, соғлом, фаол, тўлақонли, жамиятга мослашган бола шахсини
шакллантириш, ўсишида турли нуқсонлари бўлган болаларни, шунингдек, реабилитация қилиш ва
соғломлаштиришга муҳтож болаларни ўқитиш, тарбиялаш ва интеграция қилиш учун қулай муҳит
яратиш мақсадида Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2019 йил 13 майдаги “
Мактабгача таълим ташкилотлари фаолиятини янада такомиллаштириш чора тадбирлари
тўғрисида“ ги 391-сонли қарори қабул қилинди. Қарорга мувофиқ мактабгача таълим
ташкилотининг мақсади этиб, боланинг таълим олишига бўлган ҳуқуқини
амалга оширишини
таъминлаш, боланинг жисмоний, ақлий ва маънавий камолотини сақлаш ва мустаҳкамлаш,
умумтаълим ташкилотларида боланинг жамиятга мослашишини ва таълим олишини давом
эттиришга тайёргарлигини таъминлашдан иборат. Вазифалари этиб ўзига хос эҳтиёжлари бор
болаларга якка тартибда таълим дастурларидан фойдаланиш, шунингдек, ўз вақтида инклюзив
мактабгача таълим ва тарбия олиш имконини берадиган қулай муҳит яратиш, болаларда Ватанга
муҳаббат туйғусини, оилага, ўз ҳалқининг миллий, тарихий, маданий қадриятларига ҳурмат билан
муносабатда бўлишни, атроф муҳитга эҳтиёткор
муносабатни шакллантириш, боланинг шахсини
шакллантириш, унинг ижодий қобилиятларини ривожлантириш, ижтимоий тажриба орттиришни
таъминлаш, боланинг жамиятга мослашишини ва бошланғич таълимга тайёргарлигини таъминлаш,
таълим - тарбия жараёнига замонавий таълим дастурлари ва технологияларни жорий этишдан
иборат. Бола мактабгача таълимни доимий фаолият олиб бораётган мактабгача таълим
ташкилотларида, нодавлат мактабгача
таълим ташкилотларида, оилавий мактабгача таълим
ташкилотларида, қисқа муддатли гуруҳларда олади. Ота-оналар ўз болалари учун таълим-тарбия
шаклларини, таълим бериш тилини, болага таълим-тарбия бериш учун зарур шарт-шароитлар
яратилишини ҳамда боланинг шахсига нисбатан ҳурмат билан муносабатда бўлиши белгиланган.
Болани мактабга тайёрлашда оиланинг ўрни жуда каттадир. Бола тарбиясида оиланинг барча
аъзоларидан нафақат болаларга нисбатан тўғри муносабатни,балки уларнинг тақдири учун юксак
маъсулият ҳиссини ҳам талаб қилувчи қийин ва мураккаб ишдир.Бола ҳар бир ҳаракатимизга тақлид
қилади, биз бу борада бепарволикка йўл қўймаслигимиз керак. Оиладаги илк ёшдаги бола бир қанча
омиллар таъсирида тарбияланади ва беихтиёр муайян қонунларга бўйсинади. Бола табиий
ривожланишида бешикдан хонага, уйни танишга, кўчаси, маҳалласи, теварак-атрофни билишга
ўтади.Одатда, шахс шаклланиши учун учта асосий омил бор. Бу ирсият, атроф-муҳит ва тарбиядир.
Бу ҳақда ҳам алоҳида тўхталиб ўтиш лозим. Атроф-муҳит таъсири – бу оилавий муҳит бўлиб,
мактабгача ёшли боланинг ақли,онги етмайди деган хулоса чиқариш нотўғри. Уни ривожлантириш
учун ҳар томонлама ҳаракат қилиш лозим, ушбу омилларнинг ҳеч
бири вазият ва шароитларга
боғлиқ бўлмаган ҳолатда мустақил равишда шахс шаклланишига таъсир эта олмайди. Бундан
ташқари баъзи омиллар фаолроқ, мунтазамроқ таъсир кўрсатади. Сўнгги йилларда эфирга
узатилаётган миллий руҳдаги ўзбек ҳалқ эртак қаҳрамонлари акс этадиган янги мультфильмлар
яратилиб, экран орқали болажонларнинг эътиборини тортмоқда. Юртбошимиз таъбири билан
айтганда, фарзандларимизнинг қалби, онгида соғлом ҳаёт тарзи, миллий ва умуммиллий
қадриятларга ҳурмат-эҳтиром туйғусини болалик пайтидан бошлаб шакллантиришимиз зарур. Ёш
авлодни буюк келажак ва улуғвор мақсадлар сари бошлаш, мамлакатимизда яшайдиган миллати,
тили ва динидан қатъий назар, ҳар бир фуқаронинг ягона Ватан бахт-саодати учун доимо маъсулият
сезиб
яшашига
чорлаш,
аждодларимизнинг
бебаҳо
мероси,
миллий
қадрият
ва
анъаналаримизгамуносиб бўлишига эришиш, юксак фазилатли ёшларимизни тарбиялашда илк
ёшдан эътиборан кучайтириш, маҳалла, жамоатчилик маъсулиятини ошириш, уларни яратувчилик
ишларига даъват қилиш муҳим масалалардан саналади. Маҳаллада, оилада ва мактабгача таълим
