- BOB. KOMPYUTERLI LOYIHALASHNING TEXNIK

Yuqorida 
qayd 
qilingan 
masalalarni 
texnikaviy 
vositalar 
umumtizimiy DT bilan birgalikda yechadi. Umumtizimiy dasturiy ta minot 
deganda kompyuteming operatsion tizimi (ОТ) nazarda tutiladi. 
Kompyuter texnikaviy vositalari va uning dasturaviy ta’minoti majmui 
hisoblash tizimi (HT) deb ataladi.
ОТ vazifasi - HTda hisoblash jarayonini tashkil qilish; yechilayotgan 
alohida masalalar orasida hisoblash resurslarini ratsional taqsimlash; 
foydalanuvchilarga dasturlash jarayonini va ularning masalalarini 
sozlashni yengillatuvchi har xil servis vositalarini taqdim qilishdir.
Operatsion tizim qayd qilingan funksiyalarni HTning o‘tkazish 
qobiliyatini oshirish, loyihalovchi so‘roviga tizim reaksiya qiladigan 
vaqtni kamaytirish va HT resurslaridan foydalanish samarasini oshirish 
maqsadida 
bajaradi. 
Kompyuterli 
loyihalashda 
odatda 
hisoblash 
texnikasining keng tarqalgan universal vositalari va vazifasi umumiy 
bo‘lgan operatsion tizimlardan foydalaniladi. Texnikaviy vositalaming 
muammoli yo'nalishi hisoblash texnikasining har xil qurilmalari 
kompyuterli 
loyihalashning 
texnikaviy 
vositalari 
kompleksiga 
birlashtirilganida amalga oshadi. Umumtizimiy DT tarkibini aniqlashda 
odatda 
HTning talab 
qilinadigan 
ish rejimlarini 
eng 
samarali 
ta’minlaydigan va uning hamma resurslaridan ratsional foydalanishni 
ta’minlaydigan ОТ tanlanadi.
Operatsion tizim foydalanuvchi va HT orasida o‘ziga xos interfeys 
vazifasini bajaradi, ya’ni ОТ foydalanuvchiga virtual hisoblash tizimini 
taqdim etadi. Demak, HT foydalanuvchida HT imkoniyatlari, u bilan 
ishlash qulayligi. uning o ‘tkazuvchanlik qobihyati haqida tushuncha 
shakllantiradi. Turli OTlar bir xil texnikaviy vositalarda foydalanuvchiga 
hisoblash jarayonini tashkil qilish yoki ma’lumotlarga avtomatlashtirilgan 
ishlov berish uchun har xil imkoniygtlar berishi mumkin.
ОТ ko‘p sonli har xil yordamlami, sends vositalarini, amaliy 
dasturlar unumdorligini oshirish usullarini taqdim etadi; ularni bilish ham 
yangi 
dasturlami 
yaratish 
va 
mavjud 
kompyuterli 
loyihalash 
komplekslaridan foydalanishda foydalanuvchining imkoniyatlarini sezilarli 
darajada kengaytiradi.
Muayyan kompyuterli loyihalash xarakteristikasi sezilarli darajada 
texnikaviy vositalar kompleksi (TVK) va umumtizimiy DT bilan 
aniqlanadi, ular
— hamma loyihaviy masalalarni yechish uchun yetarli kompyuter 
unumdorligi;
- loyihalash jarayonida loyihalovchining kompyuter bilan operativ
29

muloqotda boTishi imkoni;
- loyihalovchi so'roviga tizim reaksiyasi vaqtining loyihalovchi 
uchun ma’qul darajada bo‘lishi;
- TVRni o‘zlashtirish, ekspluatatsiya qilish va unga xizmat 
ko‘rsatish osonligi;
- rekonfiguratsiya va yanada rivojlantirish uchun TVK ochiqligi;
- loyilialanayotgan obyekt haqida kiruvchi va chiquvchi grafik 
informatsiyadan keng foydalanish;
- loyihalashning har xil darajalari orasida informatsion aloqani 
ta’minlashi kerak.
Kompyuterli loyihalash loyihalovchi bilan apparat-dasturiy vositalari 
orasida funksiyalaming ratsional taqsimlanishida amalga oshadi. Bu 
taqsimlanish kompyuterli loyihalashning hamma turdagi ta’minoti 
rivojining darajasiga bogiiq. Hozirgi paytda texnikaviy vositalar tez 
rivojlanayotganligi 
sababli, 
apparat 
vositalari 
yechadigan 
avtomatlashtirilgan loyihalash masalalari hajmi ortishi tendensiyasi 
mavjud.
3.1.2. 
Kompyuterli loyihalashda foydalaniladigan H T haqida 
umumiy m a ’lumotlar
Kompyuterli loyihalash TVK asosini eng oddiy bir kristall mikro- 
kompyuterlardan boshlab, murakkab super kompyutergacha boTgan turli 
kompyuterlar tashkil qiladi. TVK tarkibida u yoki bu kompyuterdan 
foydalanish imkonini aniqlashda, ular turli ko‘rsatkichlar majmui bo‘yicha 
baholanadi; ulardan eng asosiylari - texnikaviy xarakteristikalar, sotib 
olish va ekspluatatsiya qilish narxidir.

Download 6,54 Mb.