Axromatik rangli kompozitsiyalar garmoniyasi ikki, uch va
undan ortiq tuslarni birga muvofiqlab
ishlatish natijasida yuzaga
keladi. Ikki va undan ortiq tusli axromatik kompozitsiyalar
gazmollami badiiy bezashda, to'qima naqshlarni yaratishdek ijodiy
jarayonda keng qo'llaniladi.
Xromatik ranglarning asosiy xarakteristikasi: rang tusi,
to'yinganlik, oqishlikdir.
Xromatik ranglarning eng xarakterli va o'ziga
xos xossasi
rang tusi,
ya'ni ranglar tusidagi tafovutdir. Xromatik ranglar
orasida kam to'yingan va to'yingan ranglar bo'lishi mumkin. Och
pushti, och yashil va h. ranglar kam to'yingan ranglarga misol
bo'ladi.
To'yingan ranglar
spektr ranglaridir. Ranglarning oqqa
ko'proq
yoki kamroq yaqinligi
ochiqlik
deb ataladi. Masalan, sariq
rang va uning tuslari (sarg'ish yashil, sarg'ish zarg'aldoq) ko'k
hamda binafshadan ancha ochroq va h.
Predmetning
eng muxim axborot sifatlaridan biri rang
hisoblanadi. Amaliy san'at predmetlarida rangning
vazifasi
turlicha.
Bular psixologik, ijtimoiy, estetik vazifalardir.
Rang hayot va mamot timsoli, quvonch va xafalik ifodasi
bo'lib kelgan: u iliqlik va sovuqlik,
quruqlik va namlik, yengillik
va
vazminlik
hissini
berishi
mumkin:
bizning
his
-
tuyg'ularimizda ham rang ta'siri bor.
Rang hamma vaqtlarda
jins - yosh farqini bildiradigan
vosita bo'lgan. Bolalar kiyim nozikroq tusli bo'ladi, o'smirlar
kontrast ranglarni m a'qulroq ko'radi,
katta yoshlilarga chuqurroq
rang tuslari yoqadi. Ayollarning kiyimi erkaklar kiyimidan ko'ra
yorqinroq va ko'p rangliroq bo'ladi.
Tabiatdagi hamma ranglar xromatik ranglarga bo'linadi.
Xromatik ranglarning xususiyatlari quyidagilar:
