Avtomobil k o ‘p massali tizim b o ‘lgani u c h u n uning te b
ranishi ju d a m urakkabdir. Q abul qilingan
ekvivalent tebranish
tiz im i r e s s o r a l a n g a n m a s s a m , r e s s o r a l a n m a g a n mi, m
2
massalar va
G , G
bikrlikka ega b o ‘lgan osm alardan,
C shi, Csh2
bikrlikka ega b o ‘lgan
s hinalardan h a m d a Aai,
FUi
qarshilikli
am o rtiza to rlard a n iborat; o sm a sharnirlari va ressora listlari
o ‘rta s id a q u r u q y oki y a r im q u r u q , s h in a l a r d a
esa m o le -
kulalararo ishqalanish mavjud. Kuzov va o ‘qlar oltita erkinlik
darajasiga ega (u c h ta chiziqli va u c h ta burchakli).
Tebranishga t a ’sir etuvchi om illarning ko‘pligi uni analitik
usulda tekshirishni
ju d a qiyinlashtiradi, shuning u c h u n av to
mobilning konstruktiv omillari soddalashtiriladi. Avtomobilning
ressoralanm agan m assalar miqdori ressoralangan massalar m iq-
d o rin in g 15...20%
ni tashkil qiladi, ressoralar qattiqligi esa
shinanikidan 3...7 m arta kam.
D e m a k , re s s o ra la n m a g a n m a ssalarn in g e rk in te b ra n is h
chastotasi ressoralangan m assalarnikidan katta b o lladi.
Shuning
u c h u n ressoralanm agan m assalarning kuzov tebranishiga ta ’siri
hisobga o lin m a y d i, o s m a n i n g elastik e le m e n tla ri va s h in a
bikrligi esa keltirilgan bikrlik bilan almashtiriladi.
O sm aning
keltirilgan bikrligi
G c i
deb, berilgan yuk t a ’sirida
haqiqiy osm a kabi deformatsiyaga ega b o ‘lgan, soxta elastik
e le m e n t bikrligiga aytiladi. K eltirilgan bikrlik q u y id a g ich a
aniqlanadi:
С
С
Q d
~
’
(106)
