if n in iW[x*.....X°J and
r.in Mk " 'xJ and
fmin M[x»m....x“m] and
then
oVi-oPi,
Bu yerda a - komanda nomi; x. - komanda parametrlari b o iib ,
subyektlar va obyektlaming identifikatorlari hisoblanadi; ^v a ° ,-
“ l ”dan “k ’’gacha diapazonda subyektlar va obyektlaming in-
dekslari; °p, - elementar amallar. Komanda tarkibidagi elementar
amallar » matritsa yacheykalarida ko‘rsatilgan foydalanish huquq-
larining mavjudligini anglatuvchi barcha shartlar haqiqiy boT-
ganidagina bajariladi.
Klassik (mumtoz) modelda faqat quyidagi elementar amallar
joiz hisoblanadi:
enter ‘V” into «b °] (“s ” subyektga
” obyekt uchun “r ” hu-
quqni qo'shish (kiritish))
58
delete “r” from мь.о]
xuquqni yo‘q qilish)
create subject
”
create subject “° ”
destroy subject “s ”
destroy subject “° ”
(“® ” subyektdan
” obyekt uchun
(yangi “* ” subyektni yaratish)
(yangi “o ” obyektni yaratish)
(mavjud
” subyektni yo‘q qilish)
(mavjud “° ” obyektni yo‘q qilish)
“ op
”ning ishlatilishi tizimning boshqa
Q'(
s
',
o
’,
m
')
holatga o ‘tishiga
sabab bo'ladiki, bu holat oldingi holatdan bo‘lmaganida bitta
komponenti bilan farqlanadi. Bazaviy amallaming ishlatilishi tizim
holatida quyidagi o‘zgarishlarga olib keladi:
enter “r ” into «k.ol (bu erda s e
s,o
e о )
o = o
s = s
M 'lx,.x0] = Щ х,. x„] agar
!(> ],. x j
Ф (s,o) bo'lsa.
M ls.o] = M [s.o]u[rl
“enter” amali foydalanish matritsasining mavjud yacheykasiga
“r ” huquqini kiritadi. Har bir yacheykaning tarkibi foydalanish
huquqi to‘plami sifatida ko‘riladi, ya’ni agar kiritilayotgan huquq bu
to‘plamda bo‘lsa, yacheyka o'zgarmaydi. “enter” amali foydalanish
matritsasiga faqat huquq qo‘shadi va hech narsani yo‘q qilmaydi.
Shu sababli bu amalni “monoton” amal deb atashadi.
delete “r”from (bu yerdases.oeo )
o = o
5 = 5
M [x,.x0\
= M [x ,.x 0]
agar
I ( x ] „ x 0) * (s.o).
MT' [s. o] = M [s.oJ{r}.
“delete” amalining ta’siri “enter” amalining ta’siriga teskari.
Bu amal foydalanish matritsasining yacheykasidagi huquqni yo‘q
qiladi, agar bu huquq ushbu yacheykada b o isa, har bir yacheyka
ning tarkibi foydalanish huquqi to‘plami sifatida ko‘rilganligi sa
babli, yo‘q qilinadigan huquq ushbu yacheykada bo‘lmasa, “delete”
amali hech narsa qilmaydi. “delete” amali foydalanish matritsasidan
axborotni yo'q qilishi sababli, bu amal “monoton bo‘lmagan” amal
deb ataladi.
59
create subject
~(bu erda s c 5 )
О = О и {s)
5 = 5 u f c )
M '[x,.x0] = M[xs.x c]barcha [(x]„x,,) e S xO uchun
M'[s.x J =
|