“JOURNAL OF SCIENCE-INNOVATIVE RESEARCH IN
UZBEKISTAN” JURNALI
VOLUME 1, ISSUE 7, 2023. OCTOBER
ResearchBib Impact Factor: 8.654/2023 ISSN 2992-8869
237
Ushbu kitobda avtor o‘quvchi-yosh kelajakning muammoli vaziyatlari,
ularning
to‘g‘rimuammo-hal qilinishi va uning tarbiyaga ta’siri haqida tushuntirib beradi.
3. "O‘quvchi tarbiyasi" - Abdurahmon Qodirov
Bu kitobda avtor shaxsiy hayoti va maktabdagi muammoli holatlardan kelib chiqqan
o‘quvchilar tarbiyasiga ta’sirni ko‘rsatib, ularning muammo-hal qilish usullarini
o‘rgatadi.
4. "O‘quvchilar tarbiyasi: Muammosiz kasblanish" - Qahramon Otajonov
Ushbu kitobda avtor muammoli vaziyatlarni tahlil qilib, ularni hal qilish usullarini
va ularning tarbiyaga ta’sirini ko‘rsatadi.
5. "O‘quvchi tarbiyasi" - Fayzulla Yoqubov
Bu adabiyotda o‘quvchilar orasidagi muammoli holatlardan kelib chiqqan, ularni hal
qilishning eng yaxshi yo‘llari va tarbiyaga ta’sirini tushuntiruvchi ma’lumotlar
mavjud.
Bu adabiyotlar o‘quvchilar tarbiyasiga muammoli vaziyatlar to‘g‘risida ma’lumotlar
beradi va ularning hal qilishiga yordam beradi. Bu kitoblarni o‘qib, o‘quvchilar
orasidagi muammoli vaziyatlarni tushunib, ularning tarbiyaga ta’sirini boshqarishga
yordam berishingiz mumkin.M.N.Skatkin muammoli ta’limning
quyidagi uchta
asosiy turini alohida ifodalagan:
1. Bilimlarni muammoli bayon qilish. Bunday bayon qilishda o‘qituvchi
o‘quvchilarga u yoki bu qoidalarni faqat gapirib bermaydi, balki og‘zaki fikr yuritib,
muammoni ham aytadi va uni hal qilish jarayonini ko‘rsatadi.
2. Bayonning ayrim bosqichlarida o‘quvchilarni izlanishga jalb etish. Bunda
o‘qituvchi muammoni qo‘yadi, o‘quv materialini tushuntiradi,
lekin ana shu
jarayonda o‘quvchilarga ulardan izlanish jarayoniga qo‘shilishni va u yoki bu bilish
vazifasini mustaqil holda hal etishni talab qiladigan savollarni beradi.
3. Ta’limning tadqiqiy metodi. O‘quvchilar bilish muammosini anglab, o‘zlari
izlanish rejasini belgilaydilar, taxmin (gipoteza) ni tuzadilar, uni tekshirish yo‘lini
muhokama qiladilar, kuzatish va tajribalar o‘tkazadilar,
faktlarni qayd qiladilar,
tajribalarni va faktlarni taqqoslaydilar, umumlashtiradilar.
Muammoli vaziyatlar o‘quvchilar tarbiyasiga ta’sir qiladi. Bu muammolar
shunday ko‘rinishlarda bo‘lishi mumkin:
1. O‘quvchilar motivatsiyasi va qiziqishi pastayishi: Agar o‘quvchi o‘qishga
motivatsiya yo‘q bo‘lsa yoki o‘qishga qiziqish tug‘ilmagan bo‘lsa,
muammoli
