517
Maxsus ilmiy tekshirish institutlarining tadqiqotlariga ko‘ra yuk avtomobillari
saroyining oqilona tarkibi kam yuk ko‘tarish qobiliyatlilari (ya’ni 2 tgacha) 22-24
foizni, o‘rtacha yuk ko‘tarish qobiliyatlilari (ya’ni 2,1-5,0 tgacha) 40-42
foizni va
ko‘p yuk ko‘tarish qobiliyatlilari (ya’ni 5,1 danortik) 32-36 foizni, shujumladan 8t
dan ortiq bo‘lganlari 19-21 foizni tashkil etish zarur.
Kelajak 10 yillarga borib, kamyuk ko‘tarish qobiliyatiga
ega avtomobillarga
bo‘lgan talab o‘zgarmagan holda, o‘rtacha yuk ko‘taruvchi avtomobillar ulushi 31-33
foizgacha kamayishi ularning tirkama bilan ishlovchilari 8 foiz va yarim tirkamali
tyagachlari 2-3 foizni tashkil etishi maqsadga muvofiq deb topilgan. 5,1-8,0 tgacha
yuk ko‘tarish qobiliyatiga ega bo‘lgan avtomobillarga bo‘lgan talab 13-15 foiz.8.0
tdan ortiq yuk ko‘tarish qobiliyatiga egalari 26-28 foizga,
bunda tirkama bilan
ishlovchilari 5-6 foiz va yarim tirkamali tyagachlar 8-9 foiz miqdorida bo‘lishi
mo‘ljallanilgan.
Avtomobil transporti ilmiy-tekshirish institutining tadqiqotlariga binoan, 70
foizgacha umumiy hajmda tashilayotgan
yuklar samosval-avtomobillarda, 23-24
foizgachasi universal bortli va boshqa avtomobillarda hamda qolganlari sisterna va
furgon kuzovli avtomobillarda tashilishi maqsadga muvofiq deb topilgan.
Amalda esa
samosval avtomobillarda 65 foiz va furgon avtomobillarda 60-65 foizgacha (yuqorida
belgilan tavsiyadan kam) miqdorda tashilmoqda. Buning natijasida xalq xo‘jaligi
tarmoqlari qo‘shimcha chiqimdor bo‘lishlari bilan birga avtomobil transporti
korxonalari hamda yuk egalari nobud garchilik kayo‘l qo‘ymoqdalar.
Tayanch iboralar:
Foydalanish samaradorligi, ekspluatatsion
xususiyatlari, saroylarining tarkibi,
Tashishga
sarflagan harajatlar, issiqlik quvvati, yonilg‘I sarfi,
metallar sarfi,
yo‘lovchilarni chiqish va tushishi.
