Fikrlar hujumi (aqliy hujum)




Download 6,99 Mb.
Pdf ko'rish
bet30/89
Sana22.02.2024
Hajmi6,99 Mb.
#160530
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   89
Bog'liq
Pedagogik texnologiyalar va pedagogik mahorat. Omonov H.T, Xo\'jayev N.X, Madyarova S.A, Eshchonov

Fikrlar hujumi (aqliy hujum)
«Aqliy hujum » - m u am m o la m i h al qilishda keng q o 'llan ad ig an
anch agina m ash hu r m etoddir. Bu usul k a tta m iqdordagi g ‘oyalam i 
yig‘ish, ta la b ala m i ayni b ir xil fikrlash inersiyasidan h o li qilish
ijodiy vazifalarni yechish jaray o nida dastlab paydo b o 'lg an fikrlarni 
yengishdir. U q atn ash ch ilam i o 'z tasavvurlari va ijodlaridan foy- 
dalanishga u n d ay d i va berilgan h a r q anday m u am m og a k o 'p sonli 
yechim lar to p ishd a yordam beradi (Bu vaziyatda m en nim a qilishim
kerak? Bu to 'siq n i qanday b a rta ra f qilishim iz kerak?). Aqliy hujum
qadriyatlarni tan lash va m uqobillarini aniqlashga yordam beradi.
Aqliy h u ju m n i o 'tk az ish qoidalari, foydalanish usullari quyi- 
dagilardan iborat:
1. O'ylash jarayonida h ech qanday baholashlarga y o'l qo'yilmaydi. 
A gar o'y lash jaray o n id a g 'o y alarn i baholaydigan bo'lsak , qatnash- 
chilar e ’tiborlarini o 'z fikr va g 'o y alarin i him oya qilishga qaratib
ulam in g yangilari va yaxshilari ustida bosh qotirm ay qo'yadilar. B a­
holash qoid ad an istisno qilinishi kerak.
2. H am m ani o 'ta xilma-xil kutilmagan g'oyalar doirasida o'ylashga 
und ash kerak. H aq iq a td a n h a m aqliy hujum da kutilm agan g'oyalar 
yuzaga kelm as ekan, ayrim q atn ash chilar o 'z shaxsiy fikrlarini qayta 
к о 'rib chiqishlari an iq b o 'lib qoladi.
3. G 'o y a la r m iqdori rag'batlantiriladi. M iq do r deyarli doim o 
o'sib , sifatga aylanadi. T ezkor izchillikda katta m iqdorda g 'o y alar 
paydo b o 'lg an d a, odatd a, baholash istisno qilinadi.
4. H ar bir kishi o'zgalar g'oyasiga asoslanishi va ularni o'zgartirishi 
m um kin. O ldin taklif etilgan g'oyalarni biriktirish yoki o'zgartirishga, 
k o 'p in c h a , sabab b o 'lg an la rd a n k o 'ra yaxshiroq g 'o yalarni keltirib 
chiqaradi.
Sam arali «Aqliy hujum » m eto d id a n foydalanish quyidagilam i 
taq o zo etadi:


- q atnash ch ilar betnalol o'tirad ig an qilib joylashtiriladi;
- g‘oyalarni yozish u ch u n doska yoki varaqlar tayyorlab q o ‘yiladi;
- m uam m o aniqlanadi;
- ish qoidalari belgilanadi;
- g ‘oyalar hech qanaqasiga baholanm aydi;
- fikrlarga to ‘liq erkinlik beriladi;
- m iqdorga intilish;
- o 'q ish , qayta o'zgartirisli va boshqalar;
- g 'o y alar haqida so 'ra sh va aytilishi bilan yozib olish;
- qog‘oz varaqlari t o ‘lganda, u larni devorlarga osib qo'yish;
- o ‘zid an q o ‘shib yangi g ‘o y alarn i rag'batlantirish;
- ishni davom ettirish va o 'zg alar g ‘oyasiga aralashm aslik.
«Aqliy hujum» m etodining m ohiyati ham o ‘ziga xos xususiyatga
ega. B unda m aqsad berilgan qisqa vaqt ichida m a ’lum m uam m oning 
yechimini topishga qaratilgandir. Bu psixotexnik o ‘yin m ashg'ulot jara ­
yonida ijodiy va noan doza fikrlashni uyg'otadi. Bitta yoki bir necha 
guruh tashkil etiladi va ular oldiga m uam m o qo'yiladi. T alabalar o ‘z 
oldiga qo‘yilgan m uam m oni yechish uchun turli g‘oyalarni ilgari suradi. 
Echini varianllari qancha ko'p bo'lsa, tanlash jarayoni shunchalik 
oson bo'ladi. H ar bir ilgari surilgan g'oyani atroflicha ko‘rib, kengay- 
tiriladi va ular orasidan eng to'gVri g'oyani m uam m oning yechim i 
sifatida qabul qilinadi. M uam m oni yechish vaqti oldindan belgilab 
olinadi va unga qat’iy amal qilinadi. «Aqliy hujum» o'yini qiyin vaziyat - 
lardan qutulish chorasini tez topishga, m u am m oni k o ‘ra bilish che- 
garalarini kengaytirishga, fikrlash bir xilligini y o ‘qotishga va keng 
doirada tafakkur yuritishga imkon beradi. B undan tashqari jam oadagi 
m unosabatlar o ‘zgaradi, kurashish kayfiyatidan ijodiy ham korlik 
kayfiyatigao‘tiladi vaguruh yanadajipslashadi.

Download 6,99 Mb.
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   89




Download 6,99 Mb.
Pdf ko'rish