Pedagogik texnologiya tamoyillari

jarayonida oldinga qo'yilgan maqsadga erishishning yo‘ii, o ‘ziga xos 
instrum entariy bo'lib hisoblanadi.
Demak, pedagogik texnologiya didaktik vazifalarni samarali amalga 
oshirish, shu sohadagi maqsadga erishish yo'li.
Pedagogik texnologiya va o'qitish texnologiyasi o'zaro bog'liq 
bo'lishi bilan birga farq qiluvchi tom onlari ham mavjud.
Pedagogik texnologiya ta’lim-tarbiya jarayonining hamma sohalari- 
ni qamrab oluvchi yaxlit tizim bo'lsa, o'qitish texnologiyasi m a’Ium 
fanlarni hozirgi didaktik talablar asosida o'qitishning yaxlit tizimini 
tashkil qiladi.
Ularning o'zaro bog'liqligi «Ta’lim to'g'risida»gi qonun va «Kadr­
lar tayyorlash milliy dasturi» talablari asosida ishlab chiqilgan dav­
lat ta ’lim standartlarida o 'z ifodasini topgan.
1. Yangi pedagogik texnologiyaning metodik asoslari davlat ta’lim 
standartlari bo'lib hisoblanadi. Davlat ta ’lim standartlarida talaba 
(o'quvchi) egallashi lozim b o'lgan bilim, ko'nikm a, m alakalar 
m ezoni belgilab berilgan. Bilim, ko'nikm a va malakalar DTS talab- 
laridan past bo'lmasligi kerak.
2. Pedagogik texnologiya va o'qitish texnologiyalarining maqsadi 
bitta- ijodiy tafakkur sohibini yetishtirishdan iborat. Bu maqsad- 
davlat ta ’lim standartlarining bosh talabidir. T a’lim jarayonidagi har 
bir texnologiya, berilgan topshiriqlar o'quvchining ijodiy fikrlashiga 
va ijodiy rivojlanishiga olib kelsin. Shunday vaziyat yaratish kerakki, 
o'quvchi(talaba) o 'z xobishi bilan izlansin, tafakkurini rivojlan- 
tirsin, intilsin, unda fanni egallashga qiziqish uyg'onsin.
3. H ar bir mashg'ulotda beriladigan topshiriqlar umumiy vaqtning 
20-25% ini egallasin, o'quvchining ijodiy tafakkur asosida ish olib 
borishi esa vaqtning 70-80% miqdoriga to'g'ri kelsin. O'quvchi ko'proq 
amaliy bilimlarni egallasin va undan nazariy xulosalar chiqara olsin.
4. O 'qitish texnologiyasida bilim berish, bilim olish usulini tan- 
lash va o'rganishga katta ahamiyat berish, bilim olishning bahs-m u- 
nozara asosida amalga oshishini ta ’minlash.
5. O'qitish usuli-texnologiyasi yangi pedagogik texnologiyalar- 
ning asosi bo'lib hisoblanadi.
6. T a’lim jarayonida darslarni bahs-m unozara, seminar, o'yinlar, 
disputlar, quvnoqlar va zukkolar musobaqasi tarzida va har xil teatr- 
lashgan vaziyatlar shaklida tashkil etish, ya’ni ta ’limda tabaqalash- 
tirilgan yondashuvni amalga oshirish lozim.

7. 
T a’lim jarayonining tayanch bilimlarni amaliyotga tatbiq etib, 
rivojlantirib borish asosida va tizimli tarzda tashkil etilishi yangi peda­
gogik texnologiya va o'qitish texnologiyalarining uzviyligini ta ’- 
minlovchi - lokal (bitta yo'nalish) holatining samara berishiga olib 
keladi.
Hozirgi ilmiy-texnik taraqqiyot asrida ta ’limni texnologiyalash- 
tirish oldiga bir qator vazifalar qo'yilgan.
H ar bir dars ta ’lim beruvchi, tarbiyalovchi va rivojlantiruvchi 
maqsadlarni ko'zda tutib amalga oshiriladi.
O 'quv jarayonida motivatsiya, bilish faoliyati, boshqarish fa­
oliyati kabi o'ziga xos texnologik vazifalar mavjud:
1. Motivatsiya - o'quvchilar diqqatini tortish, ichkituyg'u-istak, 
zaruratni shakllantirishdir. O'quv jarayonida o'quvchi va o'qituvchi 
uchun ham asosiy harakatlantiruvchi kuch-ichki motivatsiya bo'lishi 
kerak.
2. Bilish faoliyatida e’tiborni asosan quyidagilarga qarata borish 
kerak: o'quvchilarda tashabbuskorlik, mustaqillik, bilimlarni puxta 
o'zlashtirish istagini paydo qilish, zarur malaka va ko'nikm alam i 
hosil qilishga moyillik tug'dirish, tafakkur rivojiga jiddiy e’tibor qara- 
tish v ah .k ..
Boshqarish faoliyatining vazifalari berilayotgan bilim, ko'nikm a 
va malakalar tizim ini tashkil etish bilan bog'liqdir. Darsda q o 'l- 
lanilayotgan texnologiyalarga ularning monitoringi asosida va piro- 
vard natijasi orqali baho beriladi.
Pedagogik innovatsiya-ta’limga yangiliklarni kiritishdir. Boshqa­
rishda pedagogik innovatsiyaga rioya qilmoq zarur.
Pedagogik texnologiya esa dinamikjarayonlaming in ’ikosi sifatida 
rivojlanadi, takomillashadi va vaqt mezonida boyib boradi.

Download 6,99 Mb.