174
o‘zaro muomala qilishga majbur etadi, konflikt yechimidan so‘ng
ular o‘zini erkin, majburiyatlarsiz his qilaveradi.
Ko‘rib
chiqilgan mana shu vaziyatda, ko‘pchilik, o‘zining
emotsional holatini ma’lum tartibda ushlashga, o‘zini kontrol,
ya’ni nazorat qilishga harakat qiladi. Chunki, ziddiyatda to‘q-
nashgan odamlar ularga tanish emas. Bu esa bir narsani ko‘r-
satadi. Nizo kelib chiqqan vaziyatdagi odamlar qanchalik bizga
yaqin bo‘lsa, biz shunchalik o‘zimizni tabiiy ushlaymiz,
buning
natijasida esa bizning hissiyotlarimiz ochiqchasiga bayon qilina-
veradi. Biz o‘z hissiyotlarimizga erk beramiz hamda buni oddiy
hol deb bilamiz. Chunki oldimizda turgan odamlar bizga yaqin
odamlar. Ular bizni biladi. Aslida, teskarisi bo‘lishi kerakdek.
Bizga yaqin odamlarga chiroyli munosabat bildirish kerak,
o‘zgalarga o‘z emotsiyalarimizni ko‘rsataversak bo‘ladigandek.
Hayotda esa buning teskarisi bo‘ladi. Biz o‘z yaqinlarimizga bor
agressiya va noxush holatimizni bemalol to‘kib solaveramiz,
chetdagi tanimagan odamlar bilan esa «o‘ylabroq»
muomala
qilishga harakat qilamiz. Ammo aslida, har qanday ziddiyat hola-
tida o‘z emotsiyalarini nazorat qilish - eng to‘g‘ri yo‘l hisob-
lanadi. Ziddiyatning kelib chiqishida, agar siz uni biror bir
yechimga keltirmoqchi bo‘lsangiz,
shaxsga emas, balki muam-
moga hujum qilish kerak bo‘ladi.
F. Laroshfukoning ta’kidlashicha: «Odamlar hech qachon
mislsiz yaxshi yoki haddan tashqari yomon bo‘lmaydilar».
Ularning yaxshi va yomon fazilatlarini namoyon etuvchi vaziyat-
lar bo‘ladi xolos. Mana shunday vaziyatlarda odam o‘zini tutishi
uning madaniylik belgisi bo‘ladi. I.Gyote esa, “Yaqin kishilari-
mizga o‘zlariga
munosib muomala qilib, biz ularni battar
buzamiz. Agar biz ularga o‘zlaridan ko‘ra yaxshiroq odamlar
deya yoshdashsak, ularni biz yanada yaxshiroq bo‘lishga majbur
etamiz” degan.
Konflikt yechimining topilmasligi, yoki uni qanday to‘xtam-
ga keltirishni bilmaslik aynan yaqin bo‘lgan odamlar orasini
buzadi. Bu konfliktning mavjud
katta vayron etuvchi kuchi
natijasidir. Shu bois, konfliktda har doim uning yechimini topish
175
yo‘llarini qidirish shart. Konflikt yechimini topish yaqin odamlar
munosabatini mustahkamlash deganidir. Shu bois, konfliktli
vaziyatda muammo haqidagi o‘z g‘oyalaringizni shakllantirish,
ularni hayotga tatbiq eta olish muhim ahamiyat kasb etadi.
G‘oyalar qanchalik ko‘p bo‘lsa, shunchalik yaxshi. Bu yo‘llar
ichida ikkala tomon uchun ham eng maqbullarini aniqlash lozim
bo‘ladi. Muhimi, shaxsga emas,
muammoga hujum qilish
zarurdir. Chunki ko‘pincha bu shaxs sizga yaqin inson bo‘lib,
uning aybi isbotlanmagan bo‘ladi.
