-bob. OLIY TA‟LIMDA INFORMATIKA FANLARINING

Download 2,24 Mb. Pdf ko'rish
bet	80/104
Sana	14.12.2023
Hajmi	2,24 Mb.
	#118227

1 ... 76 77 78 79 80 81 82 83 ... 104

Bog'liq
Informatika fanini uqitish metodikasi

11-bob. OLIY TA‟LIMDA INFORMATIKA FANLARINING
O„QITISH METODLARI

11.1. Oliy ta‟limda informatika fanlarini o„qitish metodlari
asosiy tushunchalari
Ta‘lim metodlari muayyan pedagogik jarayondan ko‗zda tutilgan maqsadlarga
erishish uchun bajarish lozim bo‗lgan vazifalarii amalga oshirishda qo‗llaniladigan
turli-tuman ish usullari va shakllarini o‗z ichiga oladi.
Bu ishlarni amalga oshirishning shakllangan va amaliyotda qo‗llanilayotgan
har turli usullari va shakllari asosida ko‗plab ta‘lim metodlari hosil bo‗lgan va bu
jarayon davom etmoqda.
Muayyan ta‘lim-tarbiyaviy maqsadga qaratilgan biror harakatni amalga
oshirish yo‗li, usuli yoki ko‗rinishidan iborat bo‗lib shakllangan faoliyat shu
maqsadga erishishga xizmat qiluvchi o‗ziga xos ta‘lim metodini hosil qiladi.
Bunda harakatni amalga oshirish yo‗li deb bajarilishi talab qilinayotgan
faoliyat uchun qo‗llash mumkin bo‗lgan bir nechta yo‗llardan oldindan ko‗zda
tutilgan maqsadga muvofiq ravishda tanlangan yo‗lni aytiladi. Masalan, savod
o‗rgatish yo‗llari: oilada o‗rgatish, maktabda o‗rgatish, maktabgacha ta‘lim
muassasasida o‗rgatish, o‗qituvchi yordamida o‗rgatish, kitoblar, kompyuter,
ko‗rgazma qurollar va boshqalar vositasida o‗rgatish. Shunga o‗xshash sanoqni,
arifmetik amallarni o‗rgatishda ham yuqoridagiga o‗xshash yo‗llardan foydalanish
mumkin. Shu yo‗llardan foydalanish harakatini amalga oshirishda turli metodlar
qo‗llaniladi.
Masalan, savod o‗rgatish maqsadida yuqorida aytilgan yo‗llardan istalgani
tanlangandan keyin, shu har bir yo‗l uchun maqsadga muvofiq deb hisoblangan
metodlarni qo‗llaniladi. Bular, oilada, maktabgacha ta‘lim muassasasida, maktabda
savod o‗rgatishni amalga oshirishda o‗qituvchining, tarbiyachining qo‗llaydigan ish
usullarini; kompyuter, kitob va boshqa ta‘lim-tarbiya vositalarini belgilangan
maqsadga muvofiq qo‗llash metodlarini o‗z ichiga oladi. Shunga o‗xshash sanoqni,
arifmetik amallarni o‗rgatish yuzasidan ham tanlangan har bir yo‗l o‗ziga xos
metodlarni qo‗llashni nazarda tutadi. Demak har bir harakat ma‘lum yo‗lda va shunga
muvofiq metodda amalga oshiriladi.
Biror metodni qo‗llashdagi harakatni amalga oshirish ko‗rinishi deb shu
harakatni batafsil tasvirlovchi ko‗rinishga aytiladi. Bunda harakatning kuzatiladigan
o‗zgarishlari, vaziyatlari, tezligi va uning ortishi yoki sekinlashuvi, to‗xtashlari, bir
nechta harakatlarning bir vaqtdaligi yoki ularning vaqt oraliqlari, harakatlar natijasi,
amaliy ishlar bajarish mashg‗ulotlarida esa ishlov berilayotgan shakllar, fazoviy
holatlar, ranglar, qattiq-yumshoqlik, sirtlarning tekisligi yoki g‗adir-budurligi
o‗zgarishlari va boshqa kuzatish mumkin bo‗lgan turli harakat ko‗rinishlari nazarda
tutiladi.
Inson faoliyatining barcha sohalarida tegishli metodlar-dan foydalaniladi. Bu
metodlarning eng umumiy belgisini hisobga olgan holda ularni borliqni amaliy yoki
nazariy o‗zlashtirish operastiyalarining yoki yo‗llarining yiindisi deyish mumkin.

104
Shunga muvofiq ta‘lim metodlari bilan boliq eng asosiy tushunchalarning izohlarini
ko‗rib chiqamiz.
Metod – (grekcha ―metodos‖ so‗zidan olingan bo‗lib, yo‗l, axloq usuli
ma‘nolarini anglatadi) tabiat va ijtimoiy hayot hodisalarini bilish, tadqiq qilish usuli.
Faoliyat, harakatning yo‗li, usuli yoki qiyofasi, shakli, ko‗rinishi.

Download 2,24 Mb.

1 ... 76 77 78 79 80 81 82 83 ... 104

Download 2,24 Mb.

Pdf ko'rish