MPEG-1, MPEG-2.
Tizimga o‘rnatilishi va barcha video
dasturlardan foydalanishi mumkin bo‘lgan, standart DirectShow
yoki VfW interfeysiga ega, yuqori sifatli MPEG-1 yoki MPEG-
2 kodlovchilaridan muallif xabardor emas. Shuning uchun, quyida
suratga olish kartasi dasturiga o‘rnatilgan MPEG kodlovchilarini ko‘rib
chiqiladi. Ular odatda MPEG-1 va MPEG-2 formatlarida videolarni
saqlashga imkon beradi. Bundan tashqari, qimmatroq tasvirga olish
kartalarida o‘rnatilgan MPEG kodlovchilari mavjud bo‘lib, ular
apparatda videoni “harakatda” siqib chiqarib, yozib olish uchun tizimga
tayyor MPEG oqimini uzatishga qodir.
MPEG-1 384x288 piksel o‘lchamli bo‘lgan video uchun 1,5 Mbit/s
(188 KB/s) gacha ma’lumotlar oqimini ta’minlaydi, shuning uchun
uning sifati juda past bo‘lgani sababli videoga olish uchun ishlatish
oqilona yechim emas. Biroq, amalda, ko‘plab suratga olish dasturlari bu
cheklovlarni e’tiborsiz qoldiradi va katta kadr hajmi hamda ma’lumotlar
oqimi MPEG-1 oqimlarini yaratish imkoniyatiga ega. AverTV ham 20
Mbit/s gacha oqimlarda MPEG-1 video yaratishi mumkin. Olingan
fayl, albatta, sifatsiz, lekin VirtualDub uni o‘qiy oladi.
MPEG-1 va MPEG-2 standartlari rasmiy ravishda 40 Mbit/s gacha
cheklangan, ammo MPEG-1/2 kodlovchilarining maxsus dasturiy
ta’minoti odatda undan ham kichikroq oqimlar bilan cheklangan.
Aver 203 kartasi bilan ta’minlangan AverTV 20 Mbit/s (2,5 MB/s,
9 GB/s), ATI Multimedia Center 15 Mbit / s (2 MB/s, 7 GB / soat)
bilan cheklangan. VirtualDub MPEG-2 fayllarini o‘qiy olmasligini
unutmang. VirtualDubMod-da MPEG-2 video bilan fayllarni ochish
imkonini beruvchi qo‘shimcha plagingina mavjud.
Videoni suratga olish jarayonida MPEG-1 va MPEG-2 kodlovchilari
videoni doimiy bit tezligi (CBR-Constant Bit Rate) va doimiy kadrlar
guruhi (GOP– Group of Pictures) rejimlarida kodlaydi. Bitrate oldingi
249
bo‘limida muhokama qilinganidek, bu yo‘qotilishli siqish uchun optimal
rejim emas. Kadrlar guruhini yetarlicha qisqa (uch-besh kadrlar) qilish
yaxshiroqdir, ikki tomonlama kadrlardan umuman foydalanmang. Faqat
kalit kadrlardan foydalanish mumkin – kodlovchi MJPEG-ga o‘xshash
rejimda ishlaydi. Biroq, ekspertlarning ta’kidlashicha, ba’zida koderlar,
hatto katta ma’lumotlar oqimlari bilan ham, artefaktlarga imkon beradi,
bu rang komponenti uchun sezilarli bo‘ladi.
MPEG-4.
Videoni suratga olishda MPEG-4 kodlovchilaridan
foydalanish deyarli befoyda: DivX 5.1.1 da 1-pass quality based (fastest,
quality: 1, max keyframe interval: 1) rejimida 19-sifatidagi PICVideo
MJPEG bilan bir xil oqim hosil qiladi, shu bilan birga protsessor
quvvatini uch barobar ko‘proq sarfaydi. Ehtimol, ba’zi kompromis
versiyalarida (past sifatli, kichik kadr hajmi bilan) DivX-dan foydalanish
mumkin, lekin har holda, u juda ko‘p hisoblash resurslarini sarfaydi.
Agar 768x576 o‘lchamdagi videoni DivX-ga tezda siqish kerak bo‘lsa,
kamida 2 GHz protsessor kerak bo‘ladi. Shubhasiz, vaziyat XviD bilan
ishlashda ham o‘xshash.
DV.
Raqamli kameralar o‘zlarining video siqish formatlaridan
foydalananib, u DV (Digital Video) deb ataladi . Texnik jihatdan
MJPEG ga o‘xshaydi, lekin u bilan mos kelmaydi. DV formati
qo‘shimcha funksiyalarni o‘z ichiga olib, sarlavhalarni qo‘shish
(videokameralar uchun qulay, chunki yozuvning sarlavhasi uning ustiga
emas, tasvirdan alohida yozib olinadi), audio va video ma’lumotlarini
sinxronlashtirishning maxsus usulini qo‘llaydi. DV ma’lumotlar
oqimining doimiy kengligi 3,6 MB/s (12,5GB/soat) ni tashkil qiladi.
DV formati uchun bir nechta dasturiy kodeklar mavjud. Bundan
tashqari, DirectX 6 va undan yangi versiyalarida standart sifatida
DV kodek mavjud, garchi u faqat DirectShow interfeysini qo‘llab-
quvvatlasa ham (shuning uchun VirtualDub undan foydalana olmaydi).
Shunga qaramay, mutaxassislar MainConcept kodekidan foydalanishni
tavsiya etadilar. U ranglarni to‘g‘ri yaratish, yuqori tasvir sifati va
kamroq resurslarni talab qiladi. Saytda demo versiyasi mavjud (to‘liq
versiya 49 dollar turadi). Cannopus dekoderi faqat dekodlashni qo‘llab-
quvvatlaydi. Shuningdek, Internetda Panasonic-dan ham kodek topish
mumkin. DV formati yordamida yuqori sifatli video tasvirga olish
250
mumkin, degan noto‘g‘ri tushuncha mavjud. Raqamli kameralar ham
aynan shunday qiladi va raqamlashtirish hamda tasvirga olish sifati
juda yuqori. Ammo haqiqat shundaki, raqamli videokameralarni
tasvirga olish sifati ishlatilgan video siqish formati bilan emas, balki
undagi yuqori sifatli apparat bilan bog‘liq. DV formatidan ham
foydalanmaslik kerak, chunki u ushbu formatda doimiy bit oqimi
tezligi(CBR)ni qo‘llaydi, o‘zgaruvchan bit tezligi (VBR) bilan
MJPEG-dan foydalanish ancha samaralidir. DV kodlovchi dasturidan
yagona oqilona foydalanish sababi videoni raqamli DV videotasmasiga
yozishdan oldin uni siqishdir.
a
b
10.5-rasm. Siqilmagan (a) va siqilgan (b) kadrlar: a – asl tasvir, xuddi
shunday yo‘qotmasdan siqilgan kadrga o‘xshaydi (masalan, HuffYUV);
b – Pegasus MJPEG tomonidan siqilgan kadr (sifat – 19)
251
Shunday qilib, agar tasvirga olish kartasi raqamlashtirilgan videoni
faqat kodlangan shaklda chiqarishga qodir bo‘lsa, uni boshqa yo‘l bilan
siqish shart emas, allaqachon siqilgan videoni tasvirga olish kartasi
chipi orqali saqlash kifoya. Shunday qilib. agar Miro VIDEO DC30
platasidan foydalanayotgan bo‘linsa, qabul qilingan MJPEG videoni,
hatto yo‘qotishsiz siqilgan (HuffYUV) saqlashning ham ma’nosi yo‘q,
tasvirga olish kartasi chiqaradigan MJPEG-ni o‘zini saqlash kerak.
Raqamli videoni olishda uni asl ko‘rinishida – DV formatida saqlash
kerak.
Agar tasvirga olish kartasi siqilmagan video yaratsa, HuffYUV
siqish yordamida uni yo‘qotishsiz saqlash yaxshidir. Ushbu usul
yo‘qotishsiz siqishni qo‘llaganligi sababli, bu siqishni ko‘plab ketma-
ket operatsiyalar uchun ishlatish mumkin.
Agar qattiq diskda ko‘p joy bo‘lmasa, Pegasus MJPEG dan 19-sonli
sifat darajasida foydalanish (10.5-rasm) kerak. Bunday siqish sifati
juda yuqori MJPEG yo‘qotishlar bilan siqilishiga qaramay, “ko‘zda”
mutlaqo sezilmaydi.
Shunga qaramay, MJPEG siqishni ketma-ket ko‘p marta ishlatmaslik
kerak, chunki to‘plangan xatolar tufayli sezilarli artefaktlar paydo
bo‘lishi mumkin. MJPEG-da ikki marta siqishdan ko‘p siqmaslik
qoidasiga rioya qilish kerak.
Qattiq diskda bo‘sh joy kam bo‘lsa, MJPEG-dan pastroq sifat
darajasidan foydalanish kerak. MPEG-dan ham foydalanishga urinib
ko‘rish mumkin, ammo bu usullar protsessor yuklamasini oshiradi
(bundan tashqari, MPEG-4 MPEG-2ga qaraganda ko‘proq resurs talab
qiladi va MPEG-2 MPEG-1ga qaraganda murakkabroq) va siqish sifati
bo‘yicha MJPEG unchalik yaxshi emas.
Shuni esda tutish kerakki, agar videoyozuvni tayyorlash paytida
ketma-ket bir necha marta yo‘qotilgan siqish qo‘llanilsa, tasvir sifati
sezilarli darajada yomonlashadi. Videoni suratga olish, qayta ishlash
va tahrirlash uchun MPEG algoritmlaridan oraliq vosita sifatida
foydalanish tavsiya etilmaydi.
|
