2) guruh doimo shaxs faoliyatiga u yoki bu darajada ta’sir ko‘rsa-
tib, uning xulq-atvorini nazorat qilib turadi. Shaxsning guruhda baja-
radigan faoliyati bilan tanholikda o‘zi bajaradigan faoliyati o‘rtasida
tafovut mavjudligi eksperiment asosida o‘rganilgan;
3) kichik guruhlarda maqsadlar va faoliyatning umumiyligi mav-
jud bo‘ladi. Birgalikda qilinadigan faoliyat guruhiy ongni paydo qi-
ladi, ya’ni ma’lum guruhga mansublik unda mavjud bo‘lgan tartib-
qoidalarga bo‘ysunish, burch, mas’uliyat, vazifalarni anglash shaklla-
nadi;
4) kichik guruhga ta’sir etib turuvchi liderning (peshqadam) ajra-
lib chiqishi, uning tan olinishi guruh faoliyatiga ta’sir ko‘rsatadi.
Qator amaliy va nazariy maqsadlar kichik guruhga xos bo‘lgan
qonuniyatlarni chuqurroq bilib olishni taqozo qiladi. Bularga quyida-
gilar kiradi:
a) jinoyatchilikka qarshi kurashishda va ularning oldini olishda,
jamiyatda qonunbuzarlik va jinoyatlarni to‘ldiruvchi ijtimoiy-psixolo-
gik omillar o‘rganiladi;
b) psixologik mos kelish masalalarini o‘rganish, qiyin, murakkab
sharoitlarda ishlash uchun sherik tanlash masalasi;
c) guruh tuzilishi, uning strukturasi, miqdorini bilish. Faoliyat xa-
rakteriga ko‘ra, guruh miqdori har xil bo‘lishi mumkin.
Guruh a’zolari o‘rtasida mavjud bo‘lgan o‘zaro aloqalar maqsad
va xarakteriga ko‘ra barcha guruhlarni rasmiy va norasmiy guruhlarga
bo‘lishimiz mumkin.
Rasmiy guruhda guruhning har bir a’zolarini tutgan o‘rni, huquq
va burchlari, qat’iy normalari, qoidalari asosida belgilab qo‘yilgan
bo‘ladi. Shu normalar asosida shaxslararo munosabatlar vujudga kela-
di. Xizmat vazifalarini bajarish xarakteri, mas’uliyat darajasi va guruh
faoliyatiga qo‘shgan hissasiga qarab guruhlarning har bir a’zosi o‘z
mavqeiga ega bo‘ladi.
Norasmiy guruhda aniq maqsadlar belgilanmagan kishilar o‘rtasi-
dagi munosabatlar esa hissiy-psixologik tuyg‘ular orqali qo‘shilgan
bo‘ladi. Norasmiy guruhdagi munosabatlar ma’lum bir tuzilishga, nor-
malarga ega bo‘lishi ham mumkin. Agar norasmiy guruh rasmiy guruh
ichida bo‘lsa, u
