O c h I q kon ishlari t e X n o L o g I y a s I, m e X a n I z a t s I y a s I va

Bunda, 
Spnl-
kesuvchi transheyaning ko ’ndalang kesim yuzasi, 
мг; 
Lrm-
kesuvchi transheyaning uzunligi, m.
6 .4 -ra sm .. K a p ita l v a q irq im tra n s h e y a n in g u m u m iy k o 'rin is h i (a) v a re ja d a g i k o ’r in ish i 
(b):
1 - 2 - kesuvch transheya; 2 - 3 - kapital transheya; 4 - karyer m aydonining konturi
Qirqim transheyaning bitta bortini qazib olganda (transheya karyer konturi 
b o ’ylab joylashgan), uning k o ’ndalang kesim yuzasi quyidagicha aniqlanadi:
S„
» = 
\
. [ 2 Я , . + 
H p
. (
Ctgap m p
+ 
ctga, 
, . ) ] ,
Bunda, 
Hpm -
kesuvchi transheyaning chuqurligi, m;
Я ,, - kesuvchi transheya asosining kengligi, m;
apmp, afmu-
mos ravishda ishchi va ishchi b o ’lmagan kesuvchi transheya 
bortining qiyalik burchagi, daraja.
Ikkita bortni qazib olishda (transheya karyer konturi ichida joylashgan):
S , . - H , m[*rm+Hr J Xgarmr\
(6.3)
6 .3 . K A PITA L TRANSHEYALAR TIZIM I
Zamonaviy karyerlarda pog’onalar soni IS va undan yuqorini tashkil qiladi. 
Karyem ing oshchi gorizontlarini ochishga xizmat qiluvchi kapital transheyalar 
kapital transheyalar tizimi deb ataladi. Tizimga kiruvchi kapital transheyalam ing
234

joylashuviga k o ’ra va ular orasida texnologik aloqaga ko’ra alohida, umumiy va 
guruhli turli joylashuvli kapital transheyalar tizimi mavjud.
Karyer maydonini alohida kapital transheyalar tizimi bilan ochishda 
karyerda ochilgan har bir transheya alohida bo’ladi va boshqalari bilan aloqaga 
ega b o ’lmaydi (rasm. 6.5). Yuk aylanmasi bunday holatda ajratilgan bo’ladi.
K aiyer maydonini umumiy kapital transheyalar tizimi bilan ochishda yuk 
aylanmasi bir y o ’nalishda bo’ladi (rasm. 6.6). Umumiy kapital transheyalar 
tizimida ulam ing ochilishidagi bir biriga hos xususiyati bu ulaming 
qadamsimonligida ulaming tashqi joylashuvida umumiy ko’ndalang kesmi 
yuzasidir. Kapital transheyalaming ichqi joylashuvida yuqorida joylashgan 
kapital 
transheyaning 
pastki 
gorizontida 
barcha 
yuklaming 
bir 
yo ’nalishdaligidir.
6.5. R a sm .. A lo h id a k a p ita l tra n sh e y a la m in g tash q i (a) va ichki (bO joylashuv tizimi
4
в - в
v/y

Download 8,39 Mb.