Oliy va o‘rta ta’lim tizimida pedagogik – psixologik muammolarning zamonaviy yechimlari
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г.
293
mashg‘ulotlarda ishtirok etishi, nazorat vazifalari
va testlarni bajarishi, kurs
ishlari va yakuniy saralash ishlarini yozish orqali amalga oshiriladi. Shu bilan
birga, talabalarning mustaqil ishi (TMI) butun o‘quv jarayonida hal qiluvchi rol
o‘ynaydi.
Talabalar grafik ishlarning bir qismini qog‘ozda va bir qismini
kompyuterda bajaradilar. Qog‘ozda
ishlash majburiydir, chunki har bir texnik
jihatdan malakalimuhandis chizma chizish vositasiga ega bo‘lishi kerak, chunki
professional ijodiy fikrlashga erishish uchun an’anaviy grafik eskiz texnikasini
o‘rganish kerak. Grafik faoliyat orqali sezgi, idrok, vakillik, fikrlash kabi bilim
jarayonlari bir vaqtning o‘zida amalga oshiriladi.
Muhandislarning loyihalash
kompetentsiyalarini rivojlanishi alohida ahamiyatga ega, chunki tafakkurning
rivojlanishi va vizual-majoziy va fazoviy tafakkur
inson aql-idroki bilan
chambarchas bog‘liqdir
Talabalarning mustaqil ish shakllari xilma-xildir. "Muhandislik grafikasi"
fanini o‘rganish talabalarning ikki turdagi mustaqil ishlaridan foydalanishni o‘z
ichiga oladi.
* Talabaning auditoriyadagi mustaqil ishlari (laboratoriya ishi,
ma’lumotnoma adabiyotlar bilan ishlash);
* Talabaning auditoriyadan tashqari mustaqil ishlari (uy vazifasi -
hisoblash va grafik ishlarni tayyorlash, reyting
nazorati va imtihonga
tayyorgarlik).
Bundan tashqari, TMI o‘qituvchi rahbarligida talabaning mustaqil
ishining (O‘RTMI) ma’lum
soatlarini, ya’ni konsalting soatlarini o‘z ichiga
oladi.
Tajriba shuni ko‘rsatadiki, TMI keng qamrovli murakkab jarayon
hisoblanib, uni ratsional tashkil etish zamonaviy talaba uchun juda og‘ir
kechadi.
Endigina maktab sharoitida, maktab o‘qituvchisining kundalik
nazoratida o‘qishni odat qilgan o‘quvchi uchun talabalik sharoitiga adaptatsiya
qilish murakkab psixologik jarayondir.
Talabalarning mustaqil ishi bo‘lajak mutaxassis shaxsini shakllantirishga
muhim ta’sir ko‘rsatishi kerak, u talaba tomonidan mustaqil ravishda
Современные решения проблем системы высшего, среднего образования и их решения
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г.
294
rejalashtiriladi. Har bir talaba o‘z ish tartibi va har bir fan bo‘yicha ta’lim
mazmunini o‘zlashtirish uchun sarflanadigan mehnat va vaqt o‘lchovini o‘zi
mustaqil belgilaydi. Auditoriyadan tashqari ishlarni o‘zining tayyorgarligi, vaqti
va boshqa sharoitlariga qarab shaxsiy individual reja asosida bajaradi.
TMI ni ratsional tashkil etishda o‘qituvchining roli, talabaga to‘g‘ri
maslahat berish, uni yo‘naltirish yuzasidan tavsiyalar ishlab chiqildi. Unda
talabaning fan bo‘yicha
tayyorgarlik darajasi, psixologik sifatlari, yosh
xususiyatlari, atrofdagilar bilan muloqotga kirish imkoniyatlari va shu kabi bir
qator faktorlar o‘rganildi.
Foydalanilgan adabiyotlar
1. Metodicheskie rekomendatsii po vыpolneniyu samostoyatelnoy rabotы.
// A.A. Dokukina. Moskva, 2012. 25 str.
