|
Mehnat ta’limi fanidan 8 – sinflar uchun dars ishlanmalar to’plamiBog'liq 8 sinf texnologiya konspekt [uzsmart.uz]Tasviriy san`at –
san`at turi bo`lib, rassomlik, grafika, haykaltaroshlik va foto
san`ati sohalarini o`z ichiga oladi. Tasviriy san`at real borliqni ko`rgazmali
obrazlarda, mavjud predmetlarni ularning tabiiy shakli, o`rni bo`lishini o`ziga
o`xshatib, umumlashtirib va tipiklashtirib ifodalaydi.
Amaliy bezakchilik san`ati –
tasviriy san`atning eng qadimgi turlaridan biri
bo`lib, materialga berilgan bezak texnikasiga qarab farqlanadi. Xalq turmush
madaniyatini xarakterlaydi. Amaliy bezak san`ati buyumlarining badiiyligi shu
buyumlarning amaliy funksiyasi bilan bog`liq.
Hunarmandchilik –
hunarmand, har xil oddiy mehnat qurollari yordamida
xomashyodan turli mahsulotlar tayyorlanadigan ishlab chiqarish, shunday
mahsulotlar tayorlanadigan kasblarning umumiy nomi. Bora-bora kulolchilik,
duradgorlik,
temirchilik,
misgarlik,
zargarlik,
binokorlik,
haykaltaroshlik,
o`ymakorlik, toshtaroshlik, ko`nchilik, pichoqchilik, do`ppichilik va boshqalar ajrala
borgan. Demak yuqoridagi ta`riflardan ko`rinib turibdiki, xalq hunarmandchiligining
mohiyati, mazmuni, tuzilishi, xususiyati o`ziga xosdir. Respublikamizda mavjud
bo`lgan xalq hunarmandchiligining Toshkent, Samarqand Buxoro, Nukus, Xiva,
Termiz, Urganch, Namangan, Andijon, Farg`ona, Chust, Shahrisabz va boshqa
markazlarining ta`limiy-tarbiyaviy imkoniyatlari beqiyos bo`lib, o`ziga xosligi
jihatidan bir-biridan ajralib turadi.
O`zbek xalqining shakllanishi tarixi bilan uyg`unlashib ketgan xalq
hunarmandchiligining o`nlab turlari bo`lishiga qaramasdan, hozirgi zamon ta`lim-
tarbiya tizimida ulardan deyarli foydalanmasdan kelish hollari ham mavjud, bu esa
mehnat va kasbga yo`naltirishda ta`lim tizimining milliy, mahalliy, etnik, tarixiy
xususiyatlardan ajralib qolishiga sabab bo`ladi. Shuning uchun ham hozirgi kunda bu
o`zbek milliy an`analarimizni qayta tiklash eng muhim vazifalardan biri bo`lib
kelmoqda. Dunyoda har qanday hunar bo`lmasin, albatta uning ustalari va uning
shogirdlari bo`ladi. Naqqoshlik, ganchkorlik, misgarlik, pichoqchilik, bo`yrachilik,
gilamdo`zlik, zardo`zlik, yog`och o`ymakorlik, savatchi, temirchi, suyak o`ymakor,
sangtarosh, chilgar, zargar va boshqa hunar ustalari bor. Milliy hunarmandchilikni
rivojlantirishga katta e`tibor berilayotgan hozirgi bir paytda o`zbek milliy
an`analarimiz asosida ustozlar shogirdlariga o`z hunarlarini o`rgatib kelmoqdalar.
Har bir hunar qadimdan muqaddas hisoblangan bo`lib, ular hurmatlab, e`zozlab
kelingan. Ota-bobolarimiz tomonidan ustoz va shogirdlar uchun o`ziga xos odob-
axloq me`yorlari, maxsus tartib-qoidalar, urf-odatlar, muomala madaniyati, irimlar,
duolar, milliy an`analar ishlab chiqilgan bo`lib, ularga qat`iy rioya qilingan.
|
| |
