Plakat kompozitsiyasini rang jihatidan yechimini topish.
Plakat
kompozitsiyasini ishlashda bo`yog`lardan unumli foydalanish katta ahamiyat kasb
etuvchi oimldir. Rang yordamida plakatni ko`zga tashlanuvchanligi hamda
yahlitligi ta`minlanadi. Mazmun, mohiyati yoritiladi. Shunga yarasha ranglar
bachkanalikdan holi, serma`no bo`lishi lozim. U asosida plakatdagi eng zarur
tasvirlar bo`rttirilib aks ettiriladi. Shunga yarasha tomoshabin e`tiborini tortadi,
o`ziga jalb qiladi.
Plakat – tomoshabinga tezda ta`sir etuvchi bir necha ranglar ishtirokidagi
grafik tasviridir. Plakat san`ati tasviriy san`atning boshqa turlaridan mavzuning
o`tkirligi, dolzarbligi va ranglar yorqinligi bilan ajralib turadi.
Plakat ishlash jarayonida eng avvalo kompozitsiya qonun-qoidalariga va
ishlanayotgan plakat asarimiz mazmun-moxiyatiga va albatta rang jihatdan
yechimini topishga alohida e’tibor qaratishimiz lozim desak mubolag’a
bo’lmaydi.Har bir plakat ishimiz tomoshabinni o’ziga jalb qilishi bilan ajralib
turishi kerak.
84
O‘quv yurtlaridagi kompozitsiya, plakat haqida fikr yuritganda,
ko‘rgazmali targ‘ibot ta’sirchanligini oshirish va shu orkali talabalarga badiiy-
estetik tarbiya berish muvaffakiyatini ta’minlash nazarda tutiladi. Shuningdek,
kompozitsiya tasviriy san’atda, plakatda juda katta badiiy va ta’limiy-tarbiyaviy
ahamiyatga xam molikdir.
Lekin bu ishlar xamma o‘quv yurtlarida etarli darajada yaxshi yo‘lga
qo‘yilgan, deb bo‘lmaydi. Buning birinchi sababi yuqorida aytilganidek, mazkur
ishlarning kiyinligi va ularni bajarish uchun kerakli soatlar hajmi, kompozitsiyadan
keng bilimlarga ega bo‘lgan mutaxassislarning kamligidir. SHuning uchun
talabalarga tasviriy san’at fanlari mashgulotlarida kompozitsiya asoslarini o‘rgatish
va ularning o‘zlarini anna shu ishlarga jalb etish zarur.
Ma’lumki umumiy o‘rta ta’lim va kasb-hunar maktablarini isloh qilishning
asosiy yo‘nalishlardan biri yosh avlodning mehnat tarbiyasini yaxshilashdan
iboratdir. Talabalar kompozitsiya asoslarini, plakatni bajarish jarayonida
o‘zlarining badiiy qobiliyatlarini rivojlantiradi.
Eng muximi, talabalarni kompozitsiya asoslarini to‘g‘ri va qiziqarli
yo‘sinda tashkil etish, ularni bajarishga doimiy ravishda jalb kilish va ularni qunt
bilan ishlashga odatlantirishdir. I.G. Pestalotssi ta’biri bilan aytganda, bolaga
muayyan darajada sabr-toqatni talab qiladigan ishni o‘rgatishda barcha insoniy
bilimlardan bolalar uchun eng oson va jozibalilarini tanlash muhim.
Shuningdek, talabalar kompozitsiya asoslarini ixtiyoriy ravishda va g‘oyat
qiziqish bilan bajarilishi, o‘zlari bajarayotgan ishlarni maqsadi va mohiyatini bilib
borishga, ana shu ishlarning natijasini tasavvur etishga o‘rgatish lozim. Ana
shularga ko‘ra pedagogika oliy o‘quv yurtida ta’lim olayotgan talabalar tasviriy
san’at va dizaynga doir bilimlarni o‘zlashtirish bilan bir qatorda kompozitsiya
ishlarini tashkil etish va bu ishlarni boshqarish yo‘llarini ham puxta egallashlari
lozim. Shundagina ular umumiy ta’lim va kasb-hunar maktabini isloh qilish
talablariga muvofiq o‘kuv yurtlardagi kompozitsiya ishlarini samarali vositasi
sifatida amalga oshirishda ko‘zlangan maksadga erishish mumkin.
|
