-BO’LIM. INTERNET TARMOG’IDA MA’LUMOTLARNI UZATISH

97 
Masalan, 9.1-rasmda keltirilgan tarmoqda 2 va 4-tugunlar to‘g‘ridan-to‘g‘ri 
o‘zaro bog‘lanmagan va ma’lumotlarni tranzit tugunlar, masalan 1- va 5-tugunlar 
orqali uzatishga majbur. 1-tugun o‘z A va V interfeyslar orasida, 5-tugun esa F va 
B interfeyslar orasida ma’lumotlarni uzatilishini bajarishi kerak. bu holatda 
marshrut 2-1-5-4 ketma-ketlik hisoblanadi, bu yerda 2 – jo‘natuvchi tugun, 1- va 5 
– tranzit tugunlar, 4 – oluvchi tugun. 
Umumiy ko‘rinishda kommutatsiyalash masalasi quyidagi o‘zaro 
bog‘langan xususiy masalalar ko‘rinishida berilishi mumkin: 
1. 
Ular uchun marshrutlar hosil qilinishi talab qilinadigan axborot 
oqimlarini aniqlash; 
2. 
Oqimlarni marshrutlashtirish; 
3. 
Oqimlarni harakatlantirish, ya’ni oqimlarni tanish va ularni har bir 
tranzit tugunda lokal (ajratilgan) kommutatsiyalash; 
4. 
Oqimlarni multiplekslash va demultiplekslash. 
 
9.2. Axborot oqimi tavsifi 
 
Bitta tranzit tugun orqali bir necha marshrutlar o‘tishi mumkin. masalan 5-
tugun orqali (9.1-rasmga qarang) 4-tugun qolgan tugunlarning har biriga 
jo‘natadigan barcha m’lumotlar, shuningdek 3, 4- va 10-tugunlarga keladigan 
barcha ma’lumotlar o‘tadi. Tranzit tugun kerakli tugunga olib boradigan aynan 
o‘sha o‘z interfeysiga ma’lumotlar oqimlaridan har birini uzatilishini ta’minlash 
uchun unga keladigan ma’lumotlar oqimlarini tanishni bilishi kerak. 
Axborot oqimi yoki ma’lumotlar oqimi deb ma’lumotlarni umumiy tarmoq 
trafigidan ajratadigan umumiy belgilar to‘plami bilan birlashtirilgan uzluksiz 
ma’lumotlar ketma-ketligiga aytiladi. 
Masalan, bitta kompyuterdan keladigan barcha ma’lumotlar – oqimni 
qanday aniqlash mumkin. birlashtiruvchi belgi manbaning manzili hisoblanadi. Bu 

98 
ma’lumotlarni bir necha nimoqimlar yig‘indisi sifatida tasavvur qilish mumkin, 
belgi yuborish manzili hisoblanadi. Nihoyat, bu nimoqimlardan har birini, o‘z 
navbatida, turli ilovalar – elektron pochta, fayllarni ko‘chirish dasturi, veb-server 
hosil qilgan maydaroq nimoqimlarga bo‘lish mumkin. Oqimni hosil qiladigan 
ma’lumotlar turli ma’lumotlar axborot birliklari – paketlar, kadrlar yoki 
yacheykalar ko‘rinishida bo‘lishi mumkin. 
Kommutatsiyalashda oqimning majburiy belgisi ma’lumotlarni yuborish 
manzili hisoblanadi. Yuborish manziliga asoslanish orqali tranzit tugunga 
kiradigan butun ma’lumotlar oqimi nimoqimlarga bo‘linadi, ulardan har biri 
ma’lumotlarning harakatlanishi marshrutiga mos interfeysga uzatiladi. Manba va 
yuborish manzillari mos oxirgi tugunlar juftligi uchun oqimni aniqlaydi. 

Download 11,41 Mb.