Darsning jihozi:
materik xarita, jadval, rasmlar.
Darsuing borishi:
I. Tashkiliy qism.
1) Aqliy hujum:
— Noyabr oyi kuzning nechanchi oyi hisoblanadi?
— Bir marta kesishdan oldin necha marta o ‘lchash kerak?
— Nimasiz ovqatning mazasi bo‘lmaydi?
— Nimasiz oNhoqqa olov yoqib boim aydi?
Kelar
edi izlab buloq,
Bir echki-yu, bir uloq.
Ularda bor necha tuyoq,
N echta oyoq, nechta quloq?
2)
Daftarni ochib, sana va sinf ishi yoziladi.
II. Dars mavzusi va maqsadi aytiladi.
— Bolalar, bugun biz ekskursiyaga otlanamiz. Qayergaligini
bilish uchun quyidagi topshiriqni bajarish kerak.
Misollarni yechib, yashirilgan so‘zni toping.
25 ■
20
I
108 ■
9
T
1 4 -1 1
N
700 : 35
525 : 5
R
900 :
6
A
1827 ■
9
Buning uchun harflarni mos kataklarga joylashtiring.
150
154
972
150
155
203
972
500
20
150
A
N
T
A
R
К
T
I
D
A
0 ‘quvchilar ANTARKTIDA so’zini topadi.
— ANTARKTIDA nima? (Q it’a.)
— Bu qit’a haqida nima bilasiz. (U Janubiy qutbda joylashgan.)
— Bugun biz shu qit’aga sayohatga boramiz. Yo‘l-yo‘lakay ko‘p
xonali sonlar ustida amallar bajarish va masala yechish ko‘nik-
malarini mustahkamlaymiz.
1 7 3
— A ntarktida — eng sovuq m aterik.
Uni rus dengizchilari
F.F. Belinsgauzen va M .P. Lazarev 1920-yil 28-yanvarda kashf
etgan.
III. Bu materikdagi haroratni quyidagi dastur orqali bilib olamiz:
120
14
96
39
21
46
9
62
18
1
.
1
-qatordagi eng kichik sonni yozing.
2
.
2
-qatordagi eng katta sonni yozing.
3. 3-qatordagi o ‘rta sonni yozing
4. Tanlangan 3 ta son yig‘indisini toping.
14+46+18=78
Demak, havo harorati 78°C ekan.
IV. Endi Antarktida maydonining yuzini topamiz. M a’lumki,
u Afrika q it’asi yuzining 7/15 qismini tashkil qiladi. Afrikaning
yer maydoni 30 000 000 km 2.
30 000 000 : 15 ■
7 = 14 000 000 (km2)
V. Antarktida shamollari ham juda qattiq.
Shamol tezligini
tenglamani yechish orqali topasiz:
1) 1260:7=180 (m)
2) 180:9=20 (m)
Javob: 20 m.
V. Antarktidada deyarli o ‘simlik va hayvonot dunyosi yo‘q.
Faqat chegaraviy qismlardagina ba’zi jonivorlar yashaydi. Ularni
misollarni yechib, javoblarini o ‘sib borish
tartibida mos harflar
bilan yozib olsangiz topasiz:
809
. 4205
. 1214
+ 3716
6
7
2
5831
4854 V
29435 P
2428 N
9547 G
25805
12106
10534
~ 6321
+ 8190
“ 6287
19484N
20296 I
4247 1
29435
20296
19484
9544
4854
4247 2428
P
I
N
G
V
I
N
1 7 4
VI. Pingvinlar haqida nimalami bilasiz?
Pingvinlarning A ntarktidada 17 turi yashaydi. Eng kattasi
imperator pingvini bo ‘lsa, eng kichigi — adeli deb ataladi. Ular
o ‘ta suzuvchan bo ‘lib, baliq, molluska
va toshbaqalar bilan ov-
qatlanadi.
Endi quyidagi ketma-ketlik bo‘yicha im perator pingvinining
b o ‘yi va og‘irligini bilib oling:
: 6
+17
: 4
-20
sm
kg
VII. Darsning yakuni.
— Bugun darsda nimalarni bilib oldingiz?
— Sizga nimalar yordam berdi?
(Klaster bo‘yicha hikoya qilinadi.)
