Implikatsiya dan implikator




Download 3,44 Mb.
Pdf ko'rish
bet2/5
Sana27.01.2024
Hajmi3,44 Mb.
#147040
1   2   3   4   5
Bog'liq
9-Ma\'ruza Elektronika

xotirali
mantiqiy qurilm alarga aytiladi. K etm a- 
ketli qurilmalarga triggerlar, registrlar, hisoblagichlar misol b o ‘la oladi.
Ikkilik axborotni 
ifodalash usuliga
ko‘ra qurilm alar 
potensial va
impuls
raqamli qurilm alarga b o ‘linadi. Potensial raqam li qurilm alarda 
m antiqiy 0 va m antiqiy 1 qiymatlariga elektr potensiallam ing um um an 
bir-biridan farqlanuvchi: yuqori va past sathlari belgilanadi. Im puls 
raqam li qurilm alarda m antiqiy signal qiymatlariga (0 yoki 1) im pulslar 
sxemasi chiqishida m a’lum davomiylik va am plitudaga ega b o ‘lgan 
im pulsning mavjudligi, ikkinchi holatiga esa — impulsning y o ‘qligi 
to ‘g‘ri keladi.
K o‘rib o ‘tilgan kodlash usullarining h ar biri o ‘z afzalliklari va 
kamchiliklariga ega.
Raqamli qurilm alarning ko‘pi potensial sinfga m ansub. M antiqiy 
signalni potensial usulda kodlashda, potensial (kuchlanish)ning qay 
b ir s a th i m a n tiq iy 1 d e b o lin is h i a h a m iy a tg a ega em a s. Bu 
k u c h la n is h n in g q u tb i h am a h a m iy atg a ega em as. S hu sab ab li 
am aliyotda yoki m antiq turi, yoki kuchlanish qutbi, yoki ham u, ham
bu k o ‘rsatkichi bilan farqlanuvchi to ‘rtta kodlash variantidan biri 
uchrashi m umkin. M antiqiy 0 va 1 larni h a r b ir variantda kodlash 
usullari 11.7-jadvalda keltirilgan.
M antiqiy o ‘zgaruvchini potensial kodlash usulida ixtiyoriy m antiqiy 
funksiya qayta ulagichlar yoki elektron kalitlar asosida yaratiladi.
Elektron kalit
yoki 
ventil
deb shunday elektron qurilm aga aytiladi- 
ki, uning kirishdagi boshqaruv kuchlanishi qiym atiga bog 'liq holda 
ikkita tu rg 'u n holatdan birida: uzilgan yoki ulangan b o ‘lishi m um kin.
www.ziyouz.com kutubxonasi

Mantiq turi
Kuchlanish manbai qutbi
musbat
m anfiy
T o‘g ‘ri
г
0
Teskari
Sodda kalitlar asosida an cha m urakkab sxem alar tu zish m um kin: 
m antiqiy, triggerli va boshqalar.
Berilgan ixtiyoriy murakkablikdagi m antiqiy am alni bajarish uchun 
kirish signallari h a r biri л -ta M E bilan yuklangan va /и-ta axborot 
kirishlariga ega b o ‘lgan ketm a-ket ulangan M E lar zanjiridan o ‘tishi 
kerak ( 1 1.3-rasm ). 0 ‘K ISlarda bir vaqtda ishlayotgan M E lar soni bir 
necha m ingtaga yetishi m um kin.
Bu v a q td a, h a r b ir M E o ‘z funksiyasini b e x a to b ajarish i va 
o ‘zgartirishlarni buzilishlarsiz ta ’m inlashi kerak. R IS lar va raqam li 
qurilm alarni tayyorlash, sozlash va ishlatish jaray o n larid a M E lam ing 
h a r b irin i alo h id a m o slashtirish va sozlash ta q iq la n g a n i sababli, 
M Elarning o ‘zi quyidagi fundam ental xossalarga ega b o ‘lishi lozim.
1. 
Kirish va chiqish bo‘yicha 0 va 1 signal sathlarining mosligi.
Faqat bu sh art b ajarilg and a zanjirning ishga layoq atligi sath larn i 
moslashtirish uchun maxsus elem entlar qo'llanm asdan am alga oshirilishi 
mumkin.
2. 
Kirish va chiqish b&'yicha yetarli yuklama qobiliyati.
Bu shart, 
M E signallam i b ir n echa kirishlardan olganda va b ir vaqtning o ‘zida 
bir necha M E larn i boshqarishida lozim b o ‘ladi. M E n in g yuklam a 
qobiliyati o d atd a chiqish b o ‘yicha tarm o q lanish k o effitsien ti 
KTARM
www.ziyouz.com kutubxonasi

va kirish bo 'y ich a birlashish koeffitsienti 
KBIRL
bilan ifodalanadi. 
KBIRL
M E kirishiga ulanishi m um kin bo'lgan b ir turdagi M E lar soniga, 
KTARM
esa elem ent chiqishiga ulanishi m um kin b o ‘lgan bir turdagi M E lar 
soniga teng. Bu vaqtda signal shakli va am plitudasi M E bexato ishini 
kafolatlashi kerak.
3. 

Download 3,44 Mb.
1   2   3   4   5




Download 3,44 Mb.
Pdf ko'rish