174
iste‘molchilarni to‗xtovsiz elektr energiya bilan ta‘minlash ko‗p
jihatdan
kabellarni tayyorlashda ishni to‗g‗ri tashkil qilish, ularni yotqizish va
ulash, va yana to‗g‗ri ishlatishdir. Kabel
liniyalarida har yili sodir
bo‗ladigan nosozliklarning ko‗p miqdori qurilish tashkilotlari tomonidan
sodir bo‗ladi. Kabel yo‗llari (trassalari) o‗tgan yеrlarda ish bajarilish
talablari bajarilmaganligi sababli va elektr texnik
xizmatchilar aybi bilan
yer ishlarini bajarishda yetarli darajada nazorat olib borilmaganligi sababli
sodir bo‗ladi.
Statistik ma‘lumotlar sho‗ni ko‗rsatadiki, kabel liniyalarida eng ko‗p
ishdan chiqishlar 3 yillik tahlili, korxonalarda 6-10 kV kabel liniyalarida
sodir bo‗lgan nuqsonlar, 14.1.1 - jadvalida kabel liniyalarida har xil usulda
yotqizilgan kabellar ishdan chiqishi keltirilgan.
1
.Umumiy ishdan chiqish holatlariga
qurilish mexanizimlari
tomonidan sodir qilinganlari ham kiritilgan va bu barcha ishdan
chiqishlarning 36% dan ko‗pini tashkil qiladi.
Ko‗p kabellarning ishdan chiqish sabablari ishlab chiqaruvchi
korxona nuqsoni bilan, ishlatish jarayonida ularni bir joydan boshqa yеrga
ko‗chirish yoki montajdagi mexanik shikastlanish (so‗ndirishi, ezilishi,
shilinishi),
metall qobiqning zanglashi, yog‗ingarchilik sabablari, yеr
surilishi, cho‗kish va boshqa yеr zichlanishlari sabab bo‗ladi.
Kabel liniyalarini ishlatish o‗zgacha xususiyatga ega. Kabel
liniyalarining nuqsonini oddiy aylanish va
nazorat qilish orqali aniqlash,
havo liniyalariga nisbatan ancha qiyin.
Ishlab turgan kabel liniyani nazorat qilish iloji yo‗q, bu aylanib
nazorat qilish olib boruvchi xodim ishini qiyinlashtiradi. Aylanib
ko‗zatuvchi kabel liniyani yеri holatiga qarab
nuqsonni bashorat qilishi
mumkin. Agar kabel yo‗lda yer cho‗kishi aniqlansa, kabelning uzilishiga
olib kelishi yoki korxona bosh energetigi bilan
kelishmasdan yеr kovlash
ishlari olib borilayotgan bo‗lsa, erning ag‗anab tushishi; kabel yo‗lida
ishlab chiqarish zarrarli chiqindisi to‗kilayotgan bo‗lsa, og‗ir metall
bo‗laklarini tashlanayotgan bo‗lsa, aylanib ko‗zatuvchi shu vaqtning o‗zida
bu haqida bosh energetikka xabar beradi. O‗z vaqtida chora ko‗rilganida
sodir bo‗lishi mumkin bo‗lgan nuqsonlar bartaraf qilinadi.
Kabellarni har xil usullarda yotqizilishida ishdan chiqish soni %
kabellar
ulanish muftada
14.1.1- jadval
O‗tkazish usullari
Ishdan chiqish soni, %
Kabellar
Ulanish
muftalari
Transheyalarda
81,3
90,3
175
To‗nellarda
2,2
2,0
Ariqlarda
4,6
2,6
Bloklarda
7,9
4,8
Estakadalarda
0,4
-
Sexlarda kabel konstruksiyalarida
3,7
0,3
