O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR
VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT
TEXNOLOGIYALAR UNVERSITETI QARSHI FILIALI
“
TT
”
FAKULTETI
“TT-11-21”
GURUH TALABASINING
“
OPERATSION TIZIMLAR
”
FANIDAN
MUSTAQIL ISHI-4
BAJARDI: ABDUVAHOBOV J
TEKSHIRDI:
G’ANIYEV S
REJA
1. Multidasturlash. Ajratilgan vaqt tizimlarida ko‘p foydalanuvchi rejimi
2. Jarayon xolati diagrammalari va jarayon diskriptori
3.Jarayon
va
topshiriqlarni
rejalashtirish
va
dispetcherlash
(Dissipleni
dispetcherizatsiye).
4. Dispeterlashning “karussa” ko‘rinishi, dispetcherlash sifati va kafolatlari
5. UNIX operatsion tizimlarida amalga oshirilgan dispetcherlash.
Multi dasturlash va multiprotsessorlash
Ko'p yadroli protsessor - bu har biri dastur ko'rsatmalarini o'qigan va bajaradigan
yadro deb nomlangan, ikkita yoki undan ortiq alohida ishlov berish birligi bo'lgan bitta
integral
mikrosxemadagi kompyuter protsessori.
Ko'rsatmalar oddiy protsessor
ko'rsatmalari (masalan, ma'lumotlarni qo'shish, ko'chirish va filiallarni qo'shish), lekin
bitta protsessor bir vaqtning o'zida alohida yadrolarda ko'rsatmalarni bajarishi mumkin, bu
esa ko'p qirrali yoki boshqa parallel hisoblash texnikasini qo'llab-quvvatlaydigan
dasturlarning umumiy tezligini oshiradi.
Ishlab chiqaruvchilar odatda yadrolarni bitta
integral mikrosxemaga (chip ko'p protsessori yoki CMP deb nomlanuvchi) yoki bitta chip
paketidagi bir nechta matritsaga birlashtiradilar. Hozirda deyarli barcha shaxsiy
kompyuterlarda ishlatiladigan mikroprotsessorlar ko'p yadroli.
CPU-mahalliy daraja-1 keshlari va umumiy, ikkinchi darajadagi 2-kesh bilan
umumiy ikki yadroli protsessor diagrammasi.
Ko'p yadroli protsessor bitta jismoniy paketda ko'p ishlov berishni amalga oshiradi.
Dizaynerlar ko'p yadroli qurilmadagi yadrolarni mahkam yoki yumshoq tarzda
birlashtirishi mumkin. Masalan, yadrolar keshlarni bo'lishishi mumkin yoki bo'lmasligi
mumkin va ular xabarlarni uzatish yoki umumiy xotirada yadrolararo aloqa usullarini
qo'llashlari mumkin. Yadrolarni o'zaro bog'lash uchun ishlatiladigan umumiy tarmoq
topologiyalariga avtobus, halqa, ikki o'lchovli mash va to'sin kiradi. Bir hil ko'p yadroli
tizimlarga faqat bir xil yadrolar kiradi; heterojen ko'p yadroli tizimlarda bir xil bo'lmagan
yadrolar mavjud (masalan, big.LITTLE bir xil buyruqlar to'plamiga ega bo'lgan heterojen
yadrolarga ega, AMD tezlashtirilgan protsessor birliklarida esa bir xil ko'rsatmalar
to'plamiga ega bo'lmagan yadrolar mavjud). Xuddi bitta protsessorli tizimlarda bo'lgani
kabi, ko'p yadroli tizimlardagi yadrolar VLIW, superscalar, vector yoki multithread kabi
arxitekturalarni amalga oshirishi mumkin.
An
Intel Core 2 Duo
E6750 dual-core processor
Ko'p
yadroli
protsessordan
foydalanish
natijasida
erishilgan
ko'rsatkichlarning yaxshilanishi foydalaniladigan dasturiy ta'minot algoritmlariga
va ularni amalga oshirishga bog'liq. Xususan, mumkin bo'lgan yutuqlar dasturiy
ta'minotning bir nechta yadrolarda bir vaqtning o'zida parallel ravishda ishlashi
mumkin bo'lgan qismi bilan cheklangan; bu ta'sir Amdahl qonuni bilan
tavsiflanadi. Eng yaxshi holatda, sharmandali parallel muammolar deb ataladigan
narsa, yadro soniga yaqin tezlikni oshiruvchi omillarni amalga oshirishi mumkin,
yoki agar muammo har bir yadro keshiga mos keladigan darajada bo'linib ketgan
bo'lsa, juda sekinroq asosiy tizim xotirasidan foydalanishni oldini olish .
Dasturchilar barcha muammolarni qayta ko'rib chiqishda taqiqlangan miqdordagi
kuch sarflamasalar, aksariyat dasturlar shunchalik tezlashtirilmaydi.
Operatsion tizimlarning ishini o`rganishda asosiy tushunchalardan biri bo`lib,
ustida tizim aniq amallar bajaradigan asosiy dinamik ob’ektlar sifatida olinadigan
jarayonlar xisoblanadi.Jarayon tushunchasi bilan yaqindan tanishib chiqamiz.OT
tushunchasini qaraganda ko`pincha «dastur» va «topshiriq» so`zlariga urg`u
berilgan. Masalan, xisoblash tizimi bitta yoki bir nechta dasturni bajaradi, OT
topshiriqni rejalashtiradi, dasturlar ma’lumotlar almashadi va xokazo. Ammo bir
xil so`zlar xar xil xolatda masalan, xisoblash tizimi ishlov bermaydigan statik
xolatdagi ob’ektlarni xam (masalan, diskdagi fayllar) va ijro jarayonidagi bo`lgan
dinamik xolatdagi ob’ektlarni xam bildirar edi. Bu xolat OT lar umumiy xossalari
to`g`risida gapirganimizda, ya’ni uning ichki qurilmalari va o`zini tutishiga e’tibor
berilmagan xolatda mumkin edi.
| 