1-mavzu : “Marketing” fanining predmeti, mazmuni va vazifalari. Мarketingni rivojlanish evolyusiyasi va konsepsiyasi. Marketing tamoyillari, vazifalari, funksiyalari va turlari

Mamlakat xо‘jalik subyektlari ichki faoliyatida yaxlit organizm tarzida va firma ichidagi 
rejalashtirishda ham markaziy о‘rin ni egalladi. Bu bozor iqtisodiyotiga qaratilgan strategik 
boshqarishning yangi shakli bо‘lib, u eng kо‘p foyda olish maqsadida tovarlarni uzluksiz ravishda 
ishlab chiqaruvchilar iste’molchiga xarajat kildiradigan, korxonani ishlab chiqarish va sotishni 
tahlilqilishkо‘p kamrovli tushunchadir.
Mahsulotlar kо‘rin ishi va texnologiyasi qisman uzgartirilgan holdakо‘plab ishlab chiqarishlar 
boshlandi. Raqobat kurashining asosiy shakli narx raqobatiga aylandi. Shuning uchun keyingi 
yillarda xarajatlarni kamaytirish, samarador texnologiyalarni joriy etish yо‘lida doimiy kurash olib 
borish muvaffakiyat garovi bо‘lib koldi. 
Ijtimoiy axlokiy marketing konsepsiyasi- bu konsepsiya korxonaning vazifasi yakka shaxslarning 
talabini о‘rganish, tahlilqilish va bu talablarni samarali qondirishdan, ayni paytda umuman jamiyat 
butunligini saklash va mustaxkamlashdan iborat deb qaraydi. Ijtimoiy-axlokiy marketing 
konsepsiyasi boshqarishning bozor konsepsiyasiga nisbatan kuchayib borayotgan ekologik 
muammolar, tabiiy resurslarning yetishmasligi, umumjahon inflyatsiyasi, ijtimoiy xizmat 
sohalarining garib holati tufayli bu dastur bizning zamonamizga tug‘ri kelishiga bildirilgan 
shubxalar avj olib turgan pallada maydonga keldi. Dastlab firmalarning bozor munosabatlaridagi 
faoliyati asosan foyda olishgagina qaratildi. Keyinchalik ular xaridor ehtiyojlarini qondirishning 
strategik ahamiyatini anglab yetdilar va natijada bozor marketinggi konsepsiyasi paydo buldi. 
Bugungi kunga kelib, ular biror muhim ishga kul urishdan oldin, jamiyat manfaatlari haqida xam 
uylay boshlaydilar. Ijtimoiy-axlokiy marketing bozor ishtirokchilaridan marketing siyosati 
doirasida uch omilni о‘zaro bogliglikda qarashni talab etadi, bu omillar - firma foydasi, xaridor 
ehtiyojlari va jamiyat manfaatlari.
Marketingni о‘zaro alokaviy konsepsiyasi. Marketingni о‘zaro alokaviy konsepsiyasining asosiy 
g‘oyasi xaridorlar bilan boshqa oldi-sotdi jarayoni katnashchilari о‘rtasidagi munosabatlar 
(kommunikatsiya)dan tashkil topadi. Marketingni о‘zaro alokasi samarali kommunikatsiya, 
shaxsiy mulokotlar ahamiyatini oshiradi. Marketingni о‘zaro alokasi kommunikatsiyani kengrok 
jihatda – kompaniya bilan uning sheriklari о‘rtasidagi daromad olib keluvchi hohlaganо‘zaro 
alokasi sifatida kuradi. 
Moliya (bank), savdo, keyinchalik sanoatda marketingni faol kullanish jarayoni utish davri 
iqtisodiyotining xususiyatlari bо‘libhisoblanadi.
Marketing evolyusiyasi marketing konsepsiyasini, shaklini va elementlarini о‘zgarishi bilan 
kuzatiladi. Kuyida marketing evolyusiyasini nazariy asoslari, uslublari, kullash sohalari bilan 
tanishib chikamiz (3-jadval). 

Download 257,7 Kb.